Dastur Namdu maktabgacha va boshlang‘ich ta‘lim fakulteti Boshlang‘ich

Ona tilio’qitish metodikasi fanidan savolnoma 
101. Boshlang'ich sinflarda ona tili mashg'ulotlari turi va mazmuni nimalarni o'z 
ichiga oladi? 
102. Metodning shakllanish va tashkil topish jarayonidagi tamoyillari qaysilar? 
103. 
Tayyorlov sinflarning ta‘lim mazmuni va tashkil etish muddati bir xil 
bo'lmasa-da, lekin bu davrda bolalaning nutqiy tayyorgarligini o'rganish uchun
nimalarni aniqlash tavsiya etilad? 
104. Alifbo davrining oxirida o'quvchilar qaanday bilim va ko'nikmalarga ega 
bo'lishlari zarur? 
105. Diksiya ustida ishlashda qanday mashq turlaridan foydalanish mumkin? 
106. Savod o‘rgatish davrda o'quvchilar nutqini o'stirishning vazifalari nimalardan 
iborat? 
107. Umuman olganda, o'qish darslari oldiga qo'yiladigan didaktik vazifalar 
nimalardan iborat ? 

---

108. Boshlang'ich ta ‘limda o'qishning qanday turidan foydalaniladi ? 
109. Darsning umumiy tasnifi va talablarini yozing. 
110. So‘zlarning morfemik tarkibi ustida ishlashning nechanchi bosqichida bir xil 
o‘zakli so‘zlarning xususiyatlari va barcha morfemalarning mohiyati bilan 
tanishtiriladi? 
111. Grammatika va imlo uslubiyoti nima? 
112. Nutqni egallashning qator aspektlari mavjud. Bular-? 
113. Ona tili dasturining nutq qismiga oid bo'limlari qaysilar? 
114. So'zlarni belgilariga ko'ra guruhlash usuli qanday o‘tkaziladi? 
115.   Lug'at ustida ishlashda qanday metodik usullardan foydalaniladi ? 
116. Tilning lug'at boyligini o‗quvchilar tomonidan o'zlashtirilishi uchun ona tili 
darslarida so'zlar va ularning ma‘nolari qanday tanishtiriladi ? 
117. Diktant qanday qilib turga ajratamiz ? 
118. Boshlang'ich sinflarda diktant uchun matn tanlashda qanday tamoyillarga 
rioya qilish zarur? 
119. O'quvchilarda ko'chirib yozuv ko'nikmasini shakllantirishga oid asosiy 
qoidalarga qaysilar kiradi ? 
120. Kompleks mashqlar orfografiya bilan birgalikda nutq o'stirish vazifalarini 
ham bajarish imkonini beradi. Kompleks mashqlarga misol qilib qaysilarni
ko'rsatish mumkin ? 
121. Metodikada imloga oid mashqlarga qaysilar kiradi ? 
122. O'quvchilarda to‗g‗ri yozuv malakasini shakllantirish nimaga asoslanadi? 
123. Imloviy malakani shakllantirish nimaga asoslanadi? 
124. Imloviy malaka nutq faoliyatining komponenti sifatida nimani o'z ichiga 
oladi? 
125. Tire va ikki nuqtaning ishlatilishi bilan amaliy darsda qanday tanishadilar? 
126. Tinish belgilari sintaktik asosda qo'yilishini anglay boshlash jarayoni 
nechanchi sinfga to‘g‘ri keladi va bu qanday amalga oshiriladi? 
127. Vergulning vazifasi bilan qachon, qanday tanishadilar ? 
128. Qaysi tamoyil yangi o‘zbek imlosining yetakchi tamoyili bo‘lib, bunga 

---

binoan so‘zlar va ularning tarkibiy qismi (o‘zak va qo‘shimchalar) ko‘proq 
talaffuziga muvofiq yoziladi? 
129. So‘z yasalishini o‘rganishga tayyorgarlik bosqichi. Bu bosqichning vazifasi...
130. Qanday so‘zlar birbiri bilan ma'no va tuzilishi jihatidan bog‘lanadi? 
132. So‘zning morfemik tarkibini maxsus o‘rganishdan oldin ........... 
133.So‘zning morfemik tarkibini o‘rganishda nechanchi sinfda kuzatish 
o‘rganiladigan materialning mazmuni va ayrim so‘zlarning ma'nosini, yozilishini 
tushuntirish bilan uzviy bog‘lanadi? 
134. Tilda juda ko‘p so‘zlar qanday so‘zlar hisoblanadi? 
135. So‘zning morfemik tarkibini o‘rganishda ikkinchi bosqichida qanday ishlar 
amalga oshiriladi?
136. Nimalar so‘zning ma'nosiga o‘ziga xos ma'no qo‘shadi; ularni bir-biridan 
farqlaydi? 
137. ,,O'zakdosh so‘zlar" atamasi nima asosida beriladi? 
138. O‘quvchilarda bir xil o‘zakli so‘zlarni nechta muhim belgisiga ko‘ra aniqlash 
ko‘nikmasini o‘stirish uchun o‘zakdosh so‘zlar yaqin ma'noli sinonim so‘zlar 
bilan, shakli o‘xshash bo‘lgan so‘zlar bilan taqqoslanadi? 
139. Metodika nima? 
140. So‘z yasovchi qo‘shimchalar ustida ishlash. Bu - 
141. So‘z yasovchi qo‘shimchalar ustida ishlash qanday metodlardan foydalaniladi? 
142. Ona tili o‘qitish bo‘limlari qaysilar? 
143. Ona tili o‘qitish metodikasi tamoyillari qaysilar?? 
144. Shakl yasovchi qo‘shimchada qanday vazifa yetakchi hisoblanadi, bu bilan u 
so‘z yasovchi qo‘shimchadan farqlanadi? 
145. Shakl yasovchi qo‘shimcha ............. 
146. O‘quvchilar so‘zning shakl yasovchi qo‘shimchaning vazifasini ham anglab 
yetishi uchun qanday metodlardan foydalanish kerak? 
147. Ot so‘z turkumini o‘rgatishda qanday metodlardan foydalaniladi? 
148. O‘quvchilar otlarda birlik va ko‘plik, bo‘lishli va bo‘lishsiz fe'llar, otlarning 
egalik va kelishik qo‘shimchalari bilan o‘zgarishi, kishilik olmoshlarining 

---

kelishiklar bilan turlanishi, fe'llarda shaxsson, zamonni nechanchi sinfda 
o‘rganadilar? 
149. Ona tili o‘qitish metodikasi tarixi haqida ma‘lumot bering. 
150. Husnixatga o‘rgatish tamoyillarini qaysilar? 
151. To‘rtinchi bosqich — so‘z turkumlarini o‘rganish bilan bog‘liq holda so‘zning 
tarkibi ustida ishlash nechanchi sinflarga to‘g‘ri keladi? 
152. Boshlang‘ich sinflarda u yoki bu so‘z turkumining yasalishini kuzatish qanday 
xarakterda bo‘ladi? 
153.  Ilk savod o‘rgatish darsliklari haqida ma‘lumot bering. 
154. So‗zlarni leksik-grammatik turkumlarga ajratishda……….. 
155. So‗zlarni leksik-grammatik turkumlarga ajratishda……….. 
156. So‘zning morfologik belgisi…….. 
157. Savod o‘rgatish davrlarini tasniflang. 
158. Nechanchi sinfda ―so‗z turkumi‖ tushunchasi shakllantiriladi? 
159. Nechanchi sinfda so‗z turkumlarining umumlashtirilgan leksik ma‘nolari, 
otlarning birlik va ko‗plikda qo‗llanilishi, bo‗lishli va bo‗lishsiz fe‘llar, ot, sifat, 
son va fe‘lning gapdagi vazifasi bilan tanishtiriladi? 
160. Nechanchi sinfda so‗z turkumlarining morfologik-sintaktik xususiyatlari 
haqidagi bilim chuqurlashtiriladi? 
161. Nechanchi sinfda o‗quvchilar otlarning egalik va kelishiklar bilan 
o‗zgarishini, sifat va sonning gapdagi vazifasi, kishilik olmoshlari va ularning 
kelishiklar bilan turlanishini, fe‘llarda shaxs-son va zamonni o‗rganadilar? 
162. Otni o‘rganishda 2- bosqichda ……………………..
163. Bu sinf o‗quvchilariga faqat birlikda qo‗laniladigan otlar, birlik shaklida 
qo‗llangan armiya, qo‗shin, xalq kabi otlar ko‗plik ma‘nosini anglatadigan 
ma‘nosi maxsus tushuntirilmaydi. Ushbu sinf nechanchi sinf? 
164. So‗zning leksik ma‘nosini bilish bilan birgalikda uning qanday belgilarini ham 
o‗zlashtirish zarur? 
165. So‗z turkumlarini o‗rganishdagi asosiy vazifa…………. 
166. Boshlang‘ich sinf o‘quvchilari daftariga qo‘yilgan talablarni yozing. 
167. Yozuv qoidalariga nimalar kiradi? 

---

168. Egalik qo‗shimchalari otlarga necha xil variantda qo‗shiladi? 
169. Qachon otlarning leksik ma‘nosi, atoqli va turdosh otlar haqidagi bilim 
chuqurlashtiriladi va sistemalashtiriladi bolalar otlarda son bilan tanishtiriladi? 
170. …………. qo‗shimchasi predmet birlik va ko‗plikdagi 3 shaxsdan biriga 
tegishli ekanini bildiradi 
171. Ko‗plikdagi otlarning turlanishini o‗rganishda nima ko‘zda tutiladi? 
172. Ona tili o‘qitish fani qanday fanlar bilan bog‘lanadi? 
173. O‗quvchilar qaratqich va tushum kelishigini farqlashga qiynaladilar, bir 
qo‗shimcha o‗rniga ikkinchisini ishlatadi. Buning oldini olish uchun nima 
qilinadi? 
174. Sifatni o‘rgatishda qanday metodlardan foydalaniladi?
175. Nima otlarining gapda boshqa so‗zlar bilan munosabatini ifodalaydi? 
176. O‘qish turlari qaysilar? 
177. O‘qish malakalarini shakllantirish bosqichlari qaysilar? 
178. Ifodali o‘qish nima? 
179. Hikoya o‘qitishda qanday metod qo‘llanilsa dars samaradorligini oshiriladi? 
180. Ko‗plikdagi otlarning turlanishini o‗rganishda nima ko‘zda tutiladi? 
181. Kelishiklarni o‘rganishda qanday metodlardan foydalaniladi? 
182. O‗quvchilar qaratqich va tushum kelishigini farqlashga qiynaladilar, bir 
qo‗shimcha o‗rniga ikkinchisini ishlatadi. Buning oldini olish uchun nima 
qilinadi? 
183. Boshlang‗ich sinf dasturiga ko‗ra o‗quvchilarni qaratqich va tushum 
kelishigining qaysi xususiyati bilan tanishtirish tavsiya etilmaydi? 
184. Sifatni tushunish uchun qachon bolalar e‘tibori sifatning otga bog‗lanishini 
aniqlashga qaratiladi? 
185. Sifatni o‗rganish metodikasi uning qaysi xususiyatlariga asoslanadi? 
186. Sifatlarning qanday ma‘nosi bilan birga uning xarakterli grammatik 
xususiyatlari ham qayd etiladi? 
187. Sifatlarning xususiyatlarini umumlashtirish asosida o‗quvchilar uning so‗z 
turkumi sifatidagi o‗ziga xos ko‗rsatkichlarini qanday tushuntiriladi?
188. 1-sinfda fe‘l ustda ishlash qachon boshlanadi? 

---

189. Fe‘lni o‗rganishda maqsadga qaratilgan ishlar nimadan boshlanadi? 
190. Nechanchi sinfda so‘z turkumlari beriladi? 
191. Zamon formasini hosil qilish uchun nima asos qilib olinadi? 
192. Olmosh so‗z turkumi qanday metodlarda tushuntiriladi? 
193. Qachon olmoshlar ega vazifasini bajaradi? 
194. Savod o‘rgatish davrida yozuvga o‘rgatish usullari. 
195. Qaysi kelishikdagi olmoshlar 2-darajali bo‗lak bo‗lib keladi? 
196. O‗quvchilarda qanday nutqiy xatolar uchraydi? 
197. O‗quvchilar nutqini rivojlantirish usullari. 
198. Boshlang‗ich sinflar o‗quv dasturida ona tili, o‗qish………….
199. Ona tili o‗qitishning bosh maqsadi...... 
200. Ona tili o‗qitishning tamoyillari....