“Dasturiy injiniring” fakulteti “MA‟lumotlar tuzilmasi va algoritmlar”

N = 0,01n
2
+ 10n
– taqqoslashlar soni. Agar 
n < 1000
bo„lsa, u holda ikkinchi qo„shiluvchi katta, aks holda ya‟ni, 
n > 1000
bo„lsa, 
birinchi qo„shiluvchi katta bo„ladi. 
Demak, kichkina 
n
larda taqqoslashlar soni 
n 
ga teng bo„ladi, katta 
n
larda 
esa 
n
2
ga teng bo„ladi. 
Saralashda taqqoslashlar soni quyidagi oraliqlarda bo„ladi: 


n
n
O
log
dan 
 
2
n
O
gacha; 
 
n
O
– ideal holatda. 
Saralashning quyidagicha usullari bor: 

qat‟iy (to„g„ridan-to„g„ri) usullar; 

yaxshilangan usullar. 
Qat‟iy usullarning afzalliklarini ko„rib chiqaylik: 
1. Bilamizki, dasturlarning o„zlari ham xotirada joy egallaydi. To„g„ridan- 
to„g„ri saralash usullarining dasturlari qisqa bo„lib, ular tushunishga oson.
2. To„g„ridan-to„g„ri saralash usullari orqali saralash tamoyillarining asosiy 
xususiyatlarini tushuntirish qulay. 
3. Murakkablashtirilgan usullarda uncha ko„p amallarni bajarish talab 

---

112 
qilinmasada, ushbu amallarning o„zlari ham ancha murakkabdir. Garchi yetarlicha 
katta n larda ulardan foydalanish tavsiya etilmasada, kichik n larda mazkur usullar 
tezroq ishlaydi. 
Shu joyni o„zida qat‟iy usullarni ishlash tamoyillariga ko„ra 3 ta toifaga 
bo„lish mumkin: 
1. To„g„ridan-to„g„ri qo„shish usuli (by insertion);
2. To„g„ridan-to„g„ri tanlash usuli (by selection);
3. To„g„ridan-to„g„ri almashtirish usuli (by exchange). 
 
6.2.
 
To„g„ridan-to„g„ri qo
„
shish usuli bilan saralash algoritmi