Dasturlash / Ma ’ lumotlar bazalari

2.2 Dasturiy ta’minot va ularning turlari

Inson va ma’lumotlarga ishlov berish o‘rtasidagi aloqa kompyuter dasturlari bilan boshqariladi. Markaziy protsessor (CRI) belgilari to‘plami ikkita belgigacha “0” va “1” yoki “yoqilgan” va “o‘chirilgan ” bilan chegeralangan. Inson harflardan, raqamlardan tasvirlardan foydalanadi. Inson va mashina o‘rtasidagi zarur o‘tkazish(kodlashtirish)ni dasturiy ta’minot tartibga solib turadi. Bu vazifadan tashqari kompyuter dasturi operatsiya tizimi ko‘rinishida butun apparat qismining boshqarilishini tartibga soladi. Shunday qilib dasturiy ta’minot:

tizimli dastur ko‘rinishidagi apparat qismining boshqarilishi va
amaliy dasturlar ko‘rinishidagi muammolarning echilishiga ajratadi
Bu bilan bir qatorda tizimli va amaliy dasturlar ishlab chiqish va kompyuter xizmatini engillashtirish uchun bir qator dasturlash tillari va qo‘llash servisi mavjud
Dasturni aniqlash:
Dastur- bu kompyuter uchun tushunarli bol’gan buyruqlar ko‘rinishidagi ishchi konstruktsiyalarning takrorlanib turuvchi izchillik bo‘lib, bu buyruqlar ma’lumotlarga foydalanuvchi istagan shaklda ishlov berish uchun barcha apparat vositalarini faollashtirish, boshqarish va nazorat qilishga xizmat qiladi.
Tizimli dastur shu bilan birga, kompyuter va unga tegishli periferiyalardan foydalanishga imkon beradi. Tizimli dasturlarga foydalanuvchining ma’lumotlarga ishlov berish tizimining ishlash tamoyillari bo‘yicha keyingi texnik belgilarga ega bo‘lishini talab qilmasdan, masalani kiritish va chiqarish boshqaruvini tayyorlaydigan operatsiya tizimlari kiradi.
Xizmat uchun belgilangan va yordamchi dasturlar ham tizimli dasturlarga oid bo‘lib, masalan formatlash va nusxalashda axborot tashuvchilar bilan muomala qilish singari operatsiya tizimlari bilan munosabatni engillashtiradi. Windows XP, Windows 2000 mijoz-server arxitekturali Novell, UNIX va LINUXning har xil variantlari mashhur operatsiya tizmilaridandir.
Professional va kundalik masalalar qo‘yilishini hal qilish uchun iqtisodiy, texnik va ilmiy sohadan amaliy dasturlar foydalaniladi yoki ishlab chiqiladi. Foydalanuvchilar va qo‘llanish miqdoriga ko‘ra soni va ushbu amaliy dasturlarni yana bo‘lib chiqish mumkin.