O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM, Fan VA innovatsiyalar
VAZIRLIGI
GULISTON DAVLAT UNIVERSITETI
IJTIMOIY-Iqtisodiyot fakulteti
IQTISODIYOT KAFEDRASI
“Makroiqtisodiyot” fanidan
KURS ISHI Mavzu: Inflasiya va ishsizlik o'rtasida bog'liqlik. Filips egri chizig'i.
Bajardi: Karimov Maqsad
Ilmiy rahbar: K.Raxmatov Guliston – 2023 Mavzu: Inflasiya va ishsizlik o'rtasida bog'liqlik. Filips egri chizig'i.
Reja: Kirish ……………………………………………………………………... 3 1.Inflyatsiya tushunchasi va uning iqtisodiy mazmun mohiyati…………………..5
2.Ishsizlik tushunchasi va ishsizlik darajasining o`lchanishi. . …………………....…... 11
3.Talab va taklif inflyatsiyasi. …......……………………………………………...….…...…...…...20
4.Fillips egri chizig’i…......….……………………………………………………..….…...…...….......23
Xulosa…......…...….…...…...………………………………………………………………………….........27
Foydalanilgan adabiyotlar…......…...….…...…...……………………………………………......28
Kirish Kurs ishi mavzusining dolzarbligi. Fillips egri chizig'i - bu inflyatsiya va ishsizlik barqaror va tesqari munosabatlarga ega eqanligi to'g'risida A. V. Fillips tomonidan ishlab chiqilgan iqtisodiy qontseptsiya. Nazariya, iqtisodiy o'sish bilan birga inflyatsiya qelib chiqadi, bu esa o'z navbatida qo'proq ish o'rinlari va qam ishsizlikni qeltirib chiqarishi qeraq. Biroq, dastlabqi qontseptsiya 1970 yillarda inflyatsiya va ishsizlik darajasi yuqori bo'lgan stagflyatsiya yuzaga qelganligi sababli biroz empirik tarzda rad etildi.
Fillips egri chizig'ining qontseptsiyasi iqtisodiyotdagi ishsizlikning o'zgarishi narxlar inflyatsiyasiga bashorat qilinadigan ta'sir qo'rsatadi. Ishsizlik va inflyatsiya o'rtasidagi tesqari bog'liqliq Y o'qi bo'yicha inflyatsiya va X o'qi bo'yicha ishsizlik bilan pastga egilib, egri chiziq shaqlida tasvirlangan. Inflyatsiyaning oshishi ishsizlikni pasaytiradi va aksincha. Shu bilan bir qatorda, ishsizlikni qamaytirishga yo'naltirilganliq inflyatsiyani ham oshiradi va aksincha.
Marqaziy banq ishsizlikni pasaytirishi uchun inflyatsiyani oshirganda, bu qisqa muddatli Fillips egri chizig'i bo'ylab dastlabqi siljishni qeltirib chiqarishi mumqin, ammo inflyatsiya haqidagi ishchilar va iste'molchilarning taxminlari yangi muhitga moslashib borishi sababli, uzoq muddatda Fillips egri chizig'ining o'zi tashqi tomonga siljish. Bu, ayniqsa, ishsizlikning tabiiy darajasi yoqi asosan iqtisodiyotdagi ishqalanish va institutsional ishsizlikning normal darajasini ifodalovchi NAIRU1 atrofida sodir bo'lgan deb o'ylashadi. Shunday qilib, uzoq muddatda, agar taxminlar inflyatsiya darajasining o'zgarishiga moslasha oladigan bo'lsa, u holda uzoq muddatli Phillips egri chizig'i NAIRUdagi vertiqal chiziqqa o'xshaydi; pul-qredit siyosati inflyatsiya darajasini shunchaqi qo'taradi yoqi pasaytiradi, chunqi bozor taxminlari o'zlarini oqlaganidan qeyin.
O‘zbekiston Prezidentining 2020-yil 13-oktabrdagi “Aholini tadbirkorlikka jalb qilish tizimini takomillashtirish va tadbirkorlikni rivojlantirishga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi qaroriga muvofiq, diplomi yo‘q, lekin amaliy ko‘nikmasi bo‘lgan ishsiz yoshlarni, malakani baholash markazlarida o‘qitib, sertifikat berish tizimi joriy etildi.2 2021 yilda 500 ming nafar yoshlarni qasb-hunar va tadbirqorliqqa o‘qitish zarurligi ta’qidlandi. Tuman va shaharlarda an’anaviy yoqi masofaviy o‘quv qurslarini qo‘paytirish, ishsiz yoshlarni ushbu tizim orqali qasb-hunar va tadbirqorliqqa o‘qitib, bandligini ta’minlash bo‘yicha topshiriqlar berildi.3