H u ju m c h i s a m o ly o t - p iy o d a la r g a k o 'm a k c h i
Ikkinchi jahon urushi bir necha tamomila yangicha tipdagi sa
molyotlarni maydonga olib chiqdi. Sovet Ittifoqda S. V. Ilyushin
konstruksiyasi bo'yicha yerdagi qo'shinlarga yordam berish uchun
maxsus ixtisoslashtirilgan hujumchi samolyot - IL-2 ishlab chi-
qildi. Bu samolyot o 't ochish quvvatining balandligi, bombalar va
boshqarilmaydigan aviatsiya raketalarini olib uchish va yaxshi
gina zirhli himoyaga egalik kabi xususiyatlarni o'zida jam qilgan
edi. IL-2 hujumchi samolyotlar turi rivojiga yo'l ochib berdi. U
uchuvchilarimiz orasida o'ziga munosib «uchar tank», nemis-
larda «Qora ajal» laqabini oldi. Kuchli to'p va pulemyotlar va
reaktiv qurollarga ega IL-2 tanklar va piyodalarga qarshi yax
shi hujumchi ekanligini namoyish etdi. Sovet Ittifoqi tomonidan
IL-2 yaratilganligiga javoban Germaniya tomonidan zirhlangan
hujumchi-samolyot - «Xenshel-129» yaratildi. Biroq ularning bu uri-
nishi muvaffaqiyatsiz chiqdi: uchuvchi kabinasi tobutga o'xshab tor,
dvigatellari - kuchsiz, yarog'-aslahalari tez-tez ishlamay qolardi.
Sovet hujum chi sam olyoti - IL-2 tanklar va piyodalarga hujum qilgan
Jangovar aviatsiya
71
O g 'ir am erika hujum chisi
AC-130 «Ganship»
Aviatsiyadagi taraqqi-
yot hujumchi samolyot
larga unchalik ta ’sir o‘t-
kazmadi. Ularning asosiy
xususiyatlari -
o ‘t ochish
quvvati,
ko‘p
qurol-
aslaha olib ucha olish
imkoniyati va yaxshi zirh
li himoya bizning davr-
gacha ham o'zgarishsiz
qoldi. Hujumchi samol
yotlarning asosiy vazifasi - pastlab uchgan holda to‘p, pulemyot,
boshqarilmaydigan raketalari va bombalari bilan dushmanning yer
dagi qo'shinlariga hujum qilishi, tanklari, zirhli mashinalari va armiya-
sini qirib tashlashi kerak edi. Yerdan turib otilgan o'qqa o'lja bo'lmaslik
uchun esa hujumchi samolyotning eng muhim qismlari (kabina,
dvigatel, yonilg'i baki) qalin zirh qatlami bilan qoplanadi. Amerikalik-
larda hujumchi samolyotlarga nisbatan o'z qarashlari shakllangan:
ularning Duglas «Skayreyder»lari kuchsiz himoyalangan bo'lsada,
kuchli dvigateli bilan juda katta miqdordagi bomba va raketalarni
olib, osmonga ko'tariladi.
-
A fg 'o n
urushida
b irin c h i m a rta ja n g -
ga kirgan S u-25 «Grach»
(G o 'ngq arg 'a) sove t hujum chi-
sa m o lyo ti IL-2 sam olyotining
vorisi hisoblanadi: и ham ju d a
yaxshi him oyaga ega va kuch li
ra keta-zam b ara klar bilan q u
rollangan.
A-7E «Korsar-2» hujum chi
|