Davriy kimyoviy reaktorlarni modellashtirish

k- kimyoviy reaksiya tezligi konstantasi (sek^-1), molekula turiga va temperaturasiga bog‘liq. Ma’lum bir molekula uchun o‘zgarmas temperaturada, k=sonst. k va temperatura orasidagi bog‘liqlikni odatda Arreynius qonuni orqali ifodalanadi,

0
k = k *e  E ^RT

bu yerda, k₀ - eksponenta oldi koeffitsienti (o‘zaro to‘qnashayotgan molekulalar soniga bog‘liq);

E - aktivlik energiyasi (uning qiymati oshishi bilan reaksiya tezligi ko‘proq temperaturaga bog‘liq bo‘ladi (9.1-rasm).
k₀ va E tajriba yo‘li bilan aniqlanadi.

W 3 1

T

9.1-rasm

1-3- chiziqlar oddiy elementar kimyoviy reaksiyalar uchun.

1. 
   chiziq murakkab ko‘p bosqichli va qaytar kimyoviy reaksiyalar uchun.
   

Davriy kimyoviy reaktorlarni modellashtirish

Davriy kimyoviy reaktorlarda, mahsulot reaktorga yuklangandan so‘ng, moddaning bir turdan ikkinchi turga aylanish jarayoni ketada.
Kimyoviy reaktorlarda ketayotgan jarayonlarni matematik modellashtirish yo‘li bilan o‘rganishda, avval kimyoviy jarayonning stexiometrik tenglamasi tuziladi, so‘ngra reaksiya molekulyarligi va tartibi aniqlaniladi. Agar kimyoviy reaksiya tezligi konstantasi qiymati noma’lum bo‘lsa, unda uning qiymatini eksperimental yo‘l bilan aniqlanib, so‘ngra kinetik tenglamalar tuziladi.
Faraz qilaylik, davriy kimyoviy reaktorda (9.2-rasm) quyidagi stexiometrik tenglama bo‘yicha elementar kimyoviy jarayon ketayapti:
A + V  S

bu yerda, A va B - o‘zaro ta’sirga kirayotgan moddalar; C - reaksii mahsuli;

k- reaksiya tezligi konstantasi (odatda uning qiymati eksperimental aniqlanadi).

9.2-rasm.

Ushbu kimyoviy reaksiyani elementarligini hisobga olib, kimyoviy reaksiya tezligi W_r ni quyidagicha yozish mumkin: