NUTQIY NUQSONI BO’LGAN BOLALARNI PSIXOLOGIK-IJTIMOIY KORREKSIYALASH METODLARI
Logopediya fani mavzu bahsi, nutq kamchiligi bor kishilar bilan olib boriladigan ta’lim-tarbiya jarayoni. Nutq kamchiligi bor kishi esa logopediya fanining o’rganish mavzusi hisoblanadi.
Hozirgi zamon logopediyasiga maktabgacha yoshdagi bolalar logopediyasi, o’smirlar hamda kattalar logopediyasi, maktab yoshdagi bolalar logopediyasi kiradi.
Logopediya fanining vazifalari
Turli hil nutq kamchiliklari bor kishilarning nutq
faoliyati ontogenezini o’rganish.
Nutq kamchiliklarining sabablari va simptomatikasi, ularning turlari,
kelib chiqish mexanizmlarini o’rganish, darajasini aniqlash.
Nutq kamchiliklarini kishi faoliyati, shaxsiyati, hulq-atvori,
ruhiy rivojlanishiga ta’sirini o’rganish.
Eshitish, ko’rish, intellektual va boshqa kamchiliklarga ega bo’lgan anomal bolalar
nutqiy faoliyatining ahvoli, yetishmovchiliklarni o’rganish, aniqlash.
Nutq kamchiliklarini aniqlash yo’llari, usullarini ishlab
chiqish va amaliyotga tadbiq etish.
Nutq kamchiliklarini sistemaga solish, tasniflash…tizimga keltirish.
Nutq kamchiliklarining oldini olish, bartaraf etish printsiplari va usullarini,
tashkiliy shakllarini belgilash, ishlab chiqish, takomillashtirish.
Logopedik ishni tashkil etish masalalarini ishlab chiqish.
Logopediya fani anatomiya, fiziologiya, neyrofiziologiya, otoloringologiya, nevropatologiya, psixopatologiya, pediatriya, lingvistik fanlar, psixolingvistika, psixologiya va pedagogika fanlar bilan bog’liq, shular asosida rivojlanadi.
Logopediya defektologiya fani kabi, nerv sistemasining tuzilishi, rivojlanishi faoliyati haqidagi nazariyaga asoslangan. Tabiiy fanlarni bilmay turib, nutq kamchiliklarini kelib chiqish sabablari, mexanizmi, bola psixikasiga ta’sirni aniqlab bo’lmaydi. Logoped nutq kamchiliklarining nevrologik asoslarini yaxshi bilishi kerak. Bu bilimlar nutq kamchiliklarini bartaraf etish, ularni oldini olish, bolani to’g’ri tarbiyalash, unga bilim berish yo’llari va usullarini to’g’ri tanlashda logopedga yordam beradi. Tibbiy fanlar haqidagi bilimlar to’g’ri logopedik xulosa chiqarish, nutq kamchiliklarini ularga o’xshash boshqa anomaliyalardan ajratish, anomal bolalarni tegishli muassasalarga to’g’ri saralash imkonini beradi.
