Demokratik davlat va fuqarolik jamiyatida nodavlat notijorat

---

PEDAGOG RESPUBLIKA ILMIY JURNALI 
4 – SON / 2022 - YIL / 15 - DEKABR 
www.bestpublication.org
 
1024 
DEMOKRATIK DAVLAT VA FUQAROLIK JAMIYATIDA NODAVLAT NOTIJORAT 
TASHKILOTLARNING O’RNI 
 
Xoshimov Sevinchbek 
Samarqand Davlat Universiteti Kattaqo’rg’on filiali talabasi 
Isaqov Ismoiljon 
Samarqand Davlat Universiteti Kattaqo’rg’on filiali talabasi 
Rahimboyev Sodiqjon 
Samarqand Davlat Universiteti Kattaqo’rg’on filiali talabasi 
 
Annotatsiya: 
So’nggi yillarda jamiyatimizda tadbirkorlik jadal rivojlanib bormoqda va 
bunga yaratilgan imkoniyatlar ham buni isbotlaydi. Ta’kidlashimiz mumkinki, nodavlat 
notijorat tashkilotlarning faolligi ham tobora kengayib bormoqda. Natijada davlat ham 
fuqarolar ham iqtisodiy va moliyaviy jihatdan foyda ko’rmoqda. Ushbu maqola aynan 
nodavlat tashkilotlarda iqtisodiy rivojlanish bosqichlarini qamrab oladi 
Kalit so’zlar:
nodavlat tashkilotlar, hududiy tamoyillar, pul mablag’lari, byujet, fond, 
ijtimoiy foyda, iqtisodiy jamg’arma, subsidiya, grant, ijtimoiy buyurtma. 
 
Mamlakatimizda faoliyat yuritayotgan nodavlat notijorat tashkilotlari milliy 
qadriyatlar, inson huquq va erkinliklari hamda qonuniy manfaatlarini himoya qilish, 
fuqarolarning ijtimoiy, iqtisodiy faolligi va huquqiy madaniyatini yuksaltirish, 
jamiyatda manfaatlar muvozanatini ta‘minlashga ko‗maklashmoqda. Nodavlat 
notijorat tashkilotlari va fuqarolik jamiyatining boshqa institutlari «Kuchli davlatdan – 
kuchli fuqarolik jamiyati sari» tamoyilini amalga oshirish jarayonida muhim rol 
o‗ynaydi. 
Prezidentimiz 
Islom 
Karimov 
rahnamoligida 
ishlab 
chiqilgan 
mamlakatimizda nodavlat notijorat tashkilotlarini davlat tomonidan qo‗llab-
quvvatlash bo‗yicha mustahkam huquqiy asos va noyob mexanizm bunda muhim 
ahamiyat kasb etayotir. Mamlakatimizda nodavlat notijorat tashkilotlari va fuqarolik 
jamiyatining boshqa institutlari faoliyatining mustahkam huquqiy asoslari yaratilgani 
viloyatda sohani izchil rivojlantirish, NNTlar sonining ko‗payishida muhim omil 
bo‗lmoqda. 2012-yili viloyatda 286 nodavlat notijorat tashkiloti faoliyat yuritgan 
bo‗lsa, ayni paytda ularning soni 552 taga yetdi. 
Budjet
— bu davlat va mahalliy o
ʻ
z-o
ʻ
zini boshqarish vazifalari va funksiyalarini 
moliyaviy ta
ʼ
minlash uchun mo
ʻ
ljallangan pul mablag
ʻ
lari jamg
ʻ
armalarini to
ʻ
plash va 
sarflash shaklidir. Byudjet defitsiti daromadlarni oshib ketganda va mamlakatning 
moliyaviy sog'lig'ini ko'rsatganda paydo bo'ladi. Hukumat odatda byudjet tanqisligi 
so'zlarini tadbirkorlik yoki jismoniy shaxslarga emas, balki xarajatlarni nazarda tutadi. 
Hisoblangan defitsitlar davlat qarzini shakllantiradi. Byudjet defitsitining asosiy xavf-
xatarlaridan biri inflyatsiya bo'lib, u narx darajasining doimiy o'sishi hisoblanadi. 

---