Denov Tadbirkorlik va Pedagogika Instituti Tarix yunalishi 2-kurs 107 guruh talabasi Quvondiqov Sardor Tarixiy antrapologiya fanidan tayyorlagan Mustaqil ishi

XX asming 50-60-yilfarida neoevolutsionizm Amerika etnologiyasida yetakchi nazariy yo‘nalishga aylandi. Sababi neoevolutsionistlaming madaniyat taraqqiyoti haqidagi konsepsiyalari klassik evolutsionistlamikiga n i^atan murakkab va serqirraligi bilan ajralib turadi. Bu parallel evolutsiya fenomeni geografik jihatdan bir-biridan uzoq va o‘zaro alqpada boim agan jamiyatlar taraqqiyotidagi jarayonlaming o‘xshashligim izohlaydi. Styuardning fikri turli jamiyatlar o'xshashligi madaniy diffuziya konsepsiyasi vositasida izohlanishi mumkin emas. U yoki bu madaniy formalaming vujudga kelishi, tabiiy muhit, jamiyat texnologik taraqqiyoti darajasi va uning faoliyati orasidagi o‘zaro aloqalami tahlili izohlanadi. Shu tarzda Styuard o‘zining evolutsiyalarini ko‘pligi konsepsiyasi orqali madaniy o‘zgarishlar g‘oyasini asosladi.

XX asming 50-60-yilfarida neoevolutsionizm Amerika etnologiyasida yetakchi nazariy yo‘nalishga aylandi. Sababi neoevolutsionistlaming madaniyat taraqqiyoti haqidagi konsepsiyalari klassik evolutsionistlamikiga n i^atan murakkab va serqirraligi bilan ajralib turadi. Bu parallel evolutsiya fenomeni geografik jihatdan bir-biridan uzoq va o‘zaro alqpada boim agan jamiyatlar taraqqiyotidagi jarayonlaming o‘xshashligim izohlaydi. Styuardning fikri turli jamiyatlar o'xshashligi madaniy diffuziya konsepsiyasi vositasida izohlanishi mumkin emas. U yoki bu madaniy formalaming vujudga kelishi, tabiiy muhit, jamiyat texnologik taraqqiyoti darajasi va uning faoliyati orasidagi o‘zaro aloqalami tahlili izohlanadi. Shu tarzda Styuard o‘zining evolutsiyalarini ko‘pligi konsepsiyasi orqali madaniy o‘zgarishlar g‘oyasini asosladi.

Hozirgi kunda neoevolutsionizmning eng taniqli namoyondasi Marvin Xanis bo‘Iib, u o‘zini Uayt**Va Styuardlaming dayomchisi hisoblaydi. Uning «Madaniy materializm» (1979) asarida bayon etgan qarashlarida, madaniyatlar olfasidagi tafovut* va o‘xshashliklar oxiroqibat, odamlar ehtiyojlarini qondirish texnologiyalarining, hozirgi paytdagi atrof-muhit sharoitlariga mosligiJbilanbelgilanadi. Har qanday texnologiya atrof muhit xususiyati bilan mutanosib boiishini, mavjud |psurslardan optimal foyddlanib, kam mehnat va quw at sarf qilishini ko‘zda tutadi. Shu tariqa tizimda muvozanat paydo boiib, uning alohida ko‘rsatkichlari o‘zgarmaguncha o ‘z ahamiyatini saqlab qoladi.