Ders: Fen ve Teknoloji sinif: Sınıf ÜNİTE

Fen Laboratuarı Öğrenci Çalışma Kâğıdı (Dolu)

DERS: Fen ve Teknoloji

SINIF: 6. Sınıf

ÜNİTE: Vücudumuzda Sistemler

KONU: Dolaşım Sistemi

ETKİNLİK TÜRÜ: Laboratuar içi etkinlik

DENEYİN ADI: Kimdir Bu kan Hücreleri?
KULLANILAN ARAÇ-GEREÇLER:

1. Bölüm

• 
  Mikroskop,
  
• 
  Lam,
  
• 
  Lamel,
  
• 
  Lanset,
  
• 
  Metil alkol,
  
• 
  Giemsa boyası,
  
• 
  Kürdan.
  

2.Bölüm

• 
  Lam,
  
• 
  Lanset,
  
• 
  Kürdan,
  
• 
  Metil alkol,
  
• 
  Anti A serumu,
  
• 
  Anti B Serumu,
  
• 
  Anti D serumu.
  

KAZANIMLAR:
2.4: Kanın yapısı ve görevlerini açıklar (2,4), (BSB–1, 2, 3, 27).

2.6: Kan grupları arasındaki kan alışveriş şemasını çizer (2,9, BSB–27, 31).

ETKİNLİK ÖNCESİ SORULAR:

1. 
   Kan gruplarını bilenler var mı? Bilenler kan gruplarını söyleyebilirler mi?
   

Evet. A, B, AB ve 0 gibi seçenekler söylenir sınıftan.

2. 
   Kaç çeşit kan grubu vardır?
   

4 çeşit kan grubu vardır: A, B, AB ve 0.

3. 
   Neden herkes birbirine kan veremez?
   

Çünkü herkesin kan grubu aynı değil.

DENEYİN YAPILIŞI:
1. Bölüm:

1. 
   Her gruptan birer gönüllü öğrenci alınır.
   
2. 
   Her öğrenciden lansetle parmaktan kan alınır ve alkol ile parmak silinir.
   
3. 
   Kan lam üzerine damlatılır ve mümkün olduğunca az konulmaya çalışılır.
   
4. 
   Kan kürdan yardımıyla dağıtılır ve kanın kuruması beklenilir.
   
5. 
   Kan kuruduktan sonra üzerine giemsa boyası damlatılır.
   
6. 
   Birkaç dakika sonra lam suya tutulur ve boyanın akması sağlanılır.
   
7. 
   Lamın üzerine lamel konulur ve mikroskopta gerekli ayarlamalar yapılarak bakılır.
   

Gözlem: Gördüğünüz yapıları aşağıdaki karelere çiziniz.

Kan Pulcukları	Alyuvar	Akyuvar

2. Bölüm:

1. 
   Bir lam alınır ve bir cam kalemiyle 3 eşit parçaya bölünür.
   
2. 
   Sırasıyla bölümlerin üst köşelerine A, B ve D yazılır.
   
3. 
   Birinci bölümde öğrencilerden lanset ile alınan kan bu 3 bölüme birer damla olarak damlatılır.
   
4. 
   Sırasıyla A, B ve D bölgelerine anti A, anti B ve anti D serumları damlatılır.
   
5. 
   Kürdan ile kanla serumun karışması sağlanılır.
   
6. 
   Her bölümde kürdan değiştirilir ki serumlar birbirine bulaşmasın.
   
7. 
   Çökelmelerin meydana gelmesi beklenilir.
   

Gözlem: Gözlemlediğiniz çökelmelere göre aşağıdaki tabloları doldurunuz. Çökelme varsa  çökelme yoksa × yazınız. (Anti A, anti B ve anti D sütunlarına)

Kan Grupları	Anti A	Anti B	Anti D
A+		×	
A-		×	×
B+	×		
B-	×		×
AB+			
AB-			×
0+	×	×	
0-	×	×	×

Aşağıdaki tabloya gözlemlerinizi çiziniz.

Anti A	Anti B	Anti D

8. 
   Her gruptan elde ettiğimiz kan grupları tahtaya yazılır.
   
9. 
   Tahtadaki verilere göre yukarıdaki tabloda boş kalan yerler doldurulur.
   
10. 
    Tahtaya öğretmenin çizdiği kim kime kan verir tablosu tartışılır. (Aşağıdaki tablo)
    

DENEYİN SONUCU
1. Bölüm:

1. 
   Kan hücreleri, kan pulcukları, alyuvarlar ve akyuvarlardan oluşur.
   
2. 
   Giemsa boyasının özelliği nedir?
   

Çekirdek boyamaktır.

3. 
   Alyuvarların renksiz disk şeklinde görünmesinin sebebi alyuvarların çekirdeksiz olmasıdır.
   
4. 
   Akyuvarların renkli görünmesinin sebebi akyuvarların çekirdeklerinin olmasıdır.
   

2. Bölüm:

1. 
   A+ kana B serumu damlatıldığında çökelme olmaz.
   
2. 
   A- kana A serumu damlatıldığında çökelme olur.
   
3. 
   B+ kana A serumu damlatıldığında çökelme olmaz.
   
4. 
   B- kana B serumu damlatıldığında çökelme olur.
   
5. 
   AB+ kana A serumu, B serumu ve D serumu damlatıldığında çökelme olur.
   
6. 
   AB- kana D serumu damlatıldığında çökelme olmaz.
   
7. 
   0+ kana D serumu damlatıldığında çökelme olur.
   
8. 
   0- kana A serumu, B serumu ve D serumu damlatıldığında çökelme olmaz.
   
9. 
   A kan grubu A ve AB kan gruplarına kan verebilir ve A ve 0dan alabilir.
   
10. 
    B kan grubu B ve AB kan gruplarına kan verebilir ve B ve 0dan alabilir.
    
11. 
    AB kan grubu sadece AB kan grubuna kan verebilir ve A, B, AB ve 0dan alabilir. Bu yüzden genel kan alıcıdır.
    
12. 
    0 kan grubu 0, A, B ve AB kan gruplarına kan verebilir, bu yüzden genel vericidir ve sadece 0dan alabilir.
    

NELER ÖĞRENDİK?
Bu deneyin size neler kattığını yazınız.

1. 
   Kanın yapısında alyuvar, akyuvar ve kan pulcuklarının olduğunu öğrendik.
   
2. 
   Alyuvarların çekirdeksiz, akyuvarların çekirdekli olduğunu öğrendik.
   
3. 
   Kan gruplarının A, B, AB ve 0dan oluştuğunu öğrendik.
   
4. 
   RH+ ve RH- kavramlarını öğrendik.
   
5. 
   Kan alışverişinde dikkat edilecek hususlardan en önemli olan kan farklılıklarını öğrendik.
   

YORUMLARINIZ:
Deney hakkında eksik olduğunu düşündüğünüz veya tam olduğunu düşündüğünüz noktalar nelerdir?

Öğrencilerin parmaklarını delmelerine yardım edilmelidir. Kürdanların diğer serumlarla karışmamasına özen gösterilmelidir.