IV. BAŞLANĞICDAN GÜNÜMÜZƏ QƏDƏR TƏFSİR CƏ- RƏYANLARI Təfsirin tədvin edilməsinə paralel olaraq onun inkişafı zaman
keçdikcə bir-birindən fərqli cərəyanların ortaya çıxmasına zəmin
hazırladı. Bunlar insanların ehtiyaclarına görə fiqhi, etiqadi, elmi,
ictimai vs. təfsir anlayışları şəklində ortaya çıxdı. Bu şəkildə mey-
dana çıxan təfsir cərəyanlarından bəzilərini aşağıdakı kimi qruplaş-
dırmaq olar:
A. Filoloji (Lüğəvi) təfsir Fəthlərdən sonra müxtəlif irqlərə, dinlərə, dillərə və
mədəniyyətlərə mənsub insanlar İslam dövlətinin tərkibinə qa-
tıldı. Bu da özü ilə bərabər müxtəlif problemlər gətirirdi ki, bu
problemlərədən biri də İslam dinini yeni qəbul edən bu insanların
Quranı oxuyub anlama ehtiyaclarının qarşılanması idi. Bu dövrdə
