1. Mötəzili təfsirləri “Ayrılanlar” mənasına gələn Mötəzili məzhəbinin qurucusu Hi-
şam ibn Abdulməlik zamanında yaşayan Vasıl ibn Atadır (vəfatı-
80/131). Bu məzhəb Əməvilər dövründə ortaya çıxsa da, daha çox
Abbasilər zamanında islam düşüncəsi fəaliyyətində öz yerini al-
mışdır.
Mötəzili məzhəbi Quranı təfsir edərkən hər şeydən öncə ağı-
la böyük əhəmiyyət vermişdir. Onlara görə ağıl ilə nəql bir-birinə
zidd olarsa bu zaman ağıl əsas alınar. Onlar mütaəşabeh ayələri
təvil edərkən də ağıla çox önəm vermişlər.
Mötəzilə məzhəbinə görə Qurandakı bəzi ayələrdə simvolik
ifa dələr mövcuddur. Bu cür ayələrə həqiqi məna vermək tamamilə
səhvdir. Məsələn, onlar
نأَ� َن ْدِه َش َلَب ْاوُلاَق ْ ُكِّبَرِب َت ْسَلأَ� ْمِه ِسُفنأَ� َلَع ْ ُهَدَه ْشأَ�َو ْمُ َتَّايِّرُذ ْ ِهِروُه ُظ نِم َمَدآ� ِنَب نِم َكُّبَر َذَخأَ� ْذ
إِ
اَو
. َينِلِفاَغ اَذَه ْنَع اَّانُك َّان
إِ
ا ِةَماَيِقْلا َمْوَي ْاوُلوُقَت
“O zaman sənin Rəbbin Adəm oğullarının belindən zürriyyətlərini çıxardı və onların özlərini şahid tutaraq: “Mən sizin Rəbbiniz deyiləmmi?”-
