Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikası Təhsil

 
Şəkil 7. Torpaq eroziyası. 
Torpaq eroziyasının 
mübarizə
 
tədbirləri
 
Eroziyanı 
törədən səbəbləri 
aradan 
qaldırmaq.
 
 
Eroziyaya qarşı 
mübarizə
 
tədbirləri tətbiq 
etmək
 
Eroziyanın 
təsərrüfata 
təsirinin mənfi 
nəticələrini
 
aradan qaldırmaq 

---

90 
 
Eroziyaya  və  deflyasiyanı  aradan  qaldırmaq 
üçün aqrotexniki və bioloji tədbirlər aparılmalıdır. 
Aqrotexniki tədbirlər aqrokimyəvi, aqrofiziki və 
torpaq becərmə tədbirlərindən ibarətdir. Şum və becər-
mə işləri yamaca köndələn istiqamətdə aparılmalıdır.  
Bioloji  tədbirlər  kənd  təsərrüfatına  yararsız  sa-
hələrdə meşə fondunun artırılması, ağac və kol cinslə-
rinin əkilməsidir. 
Sənaye,  nəqliyyat  və  s.  fəaliyyəti  nəticəsində 
xarab olmuş, dağılmış, tullantılarla örtülmüş ərazilərin 
yaxşılaşdırılması  tədbirləri  rekultivasiya  adlanır.  Tor-
paqların  rekultivasiyası  texniki  və  bioloji  mərhələdə 
aparılır.  Texniki  mərhələdə  ərazinin  düzəldilməsi  yol 
çəkilməsi,  əraziyə  yeni  torpaq  tökülməsidir.  Bioloji 
mərhələdə  ərazidə  bitkilər  yetişdirilir.  Filiz  mədənləri 
istismar  edilən  sahələrdə  rekultivasiya  işinə  suxurların 
turşuluğuna  qarşı  mübarizə  ilə  başlanır.  Bunun  üçün 
qrunta  əhəng  verilməli,  ya  da  üstü  torpaqla  örtülüb, 
gübrə verilməlidir.   
Korlanmış  torpaqların  rekultivasiyasına  sərf 
olunan kapital qoyuluşunun həcmi belə hesablanır.
 
 
 
t
E
K
n



1
1
 
 
Burada,  K  –  korlanmış  torpaqların  rekultiva-
siyasına sərf olunan kapital qoyuluşunun həcmi,    
E
n 
– iqtisadi səmərəliliyi normativ əmsalı: 
E
n
=0.12

0.02 
          t – əsas səmərənin alınmasına qədərki müddət.   

---

91