Dərs vəSAİTİ Azərbaycan Respublikası Təhsil

Xüsusiyyətləri  

 

BZ  «gizli  epidemiya»  kimi  təyin  edilir,  çünki  uĢaqların  çoxunda 

araĢdırma  nəticəsində  müĢahidə  olunan  bu  qüsurlar  adi  gözlə  sezilmir. 

Müvafiq  simptomlar  beyin  zədələnməsinin  harada  olmasından  və 

səbəbindən  asılı  olaraq  dəyiĢə  bilər.  Bununla  belə,  bir,  yaxud  bir  neçə 

sahədə  özünü  göstərən  qüsurlar,  məsələn  idrakı  funksiya,  fiziki 

qabiliyyətlər, ünsiyyət, yaxud sosial-davranıĢ narahatlıqları və s. sahədə 

meydana  çıxan  qüsurlar  ümumi  səciyyə  daĢıyır.  Bu  qüsurlar  təbiəti 

etibrilə müvəqqəti, yaxud əbədi olur və funksional baxımdan tam, yaxud 

qismən fiziososioloji problemlər meydana qoyur.  

Beyin  zədələnməsi  alan  uĢaqlar  ən  müxtəlif  problemlərə,  o 

cümlədən aĢağıda sadalanan problemlərə malik olurlar:  

 Fiziki qüsurlar: nitq, görmə, eĢitmə və digər sensor qüsurlar; baĢ 

ağrıları; hərəkətlərin əlaqələndirilməməsi; əzələlərin spazması; bədənin 

bir,  yaxud  digər  hissəsinin  iflici;  qıcolma  problemləri  və  müvazinət 

sahəsində meydana çıxan qüsurlar.  

  Ġdrakı  qüsurlar:  uzunmüddətli  və  qısamüddətli  yaddaĢ 

zəiflikləri;  düĢünmənin  zəifliyi;  diqqətdə  yayğınlıq;  qavrayıĢ  qüsurları, 

fikri  cəmləĢdirmə,  ünsiyyət  və  oxu  və  yazı  vərdiĢləri;  hərəkətlərin 

planlaĢdırılması  və  ardıcıl  qaydada  icrası  üzrə  qabiliyyətlər  sahəsində 

qüsurlar.  

---

 

189 

  Psixoloji,  davranıĢ,  yaxud  emosional  qüsurlar:  yorğunluq; 

narahatlıq;  depressiya;  özünə  inamın  azlığı;  seksual  disfunksiya; 

istirahət etməmə; özünə nəzarət sahəsində yayğınlıq; emosional sahədə 

çətinlik;  həyəcanlanma;  bərkdən  gülmə  və  qıĢqırma  və  digər  sahədə 

əlaqədar çətinliklər.  

Yuxarıda  sadalanan  qüsuarlıran  hər  hansı  biri,  yaxud  hamısı 

müxtəlif  səviyyələrdə  meydana  çıxa  bilər.  Vurulan  zədənin  təbiəti  və 

onun  doğurduğu  problemlər  yumĢaq  formadan  ciddi  formaya  qədər 

çeĢidlənir və hər hansı bir tələbədə bu zədənin konkret Ģansı problemləri 

doğuracağı  əvvəlcədən  demək  çətindir.  Qeyd  etmək  vacibdir  ki,  erkən 

və  vaxtaĢırı  terapevtik  müdaxilə  nəticəsində  bu  simptomların  ciddilik 

dərəcəzi azala bilər.