20
2.2 Qızıl bölgü
“Qızıl bölgü”
AB
parçasının elə iki,
AE
və
EB
kimi hissələrə bölünməsinə
deyilir ki,
AE
hissəsi
AB
ilə EB arasında orta tənasüb olur (şəkil 20).
AB
parçasının qızıl bölgü hissələri aşağıdakı ardıcıllıqla qurulur:
B
nöqtəsindən
AB
parçasına perpendikulyar qaldırılır
və üzərində
BC=0,5AB
parçası ayrılır, sonra
isə
A
və
C
nöqtələri düz
l
xətlə birləşdirilir. Mərkəzi C nöqtəsi
olmaqla
CB
radiusu
çevrə qövsü çəkilərək
D
nöqtəsi,
mərkəzi
A
nöqtəsi olmaqla
AD
radiuslu qövs
çəkilərək
E
nöqtəsi qeyd edilir. Bu halda
AB:AE=AE:EB
olur.
Şəkil 20
“Qızıl bölgü” ilk dəfə məşhur italyan alimi Leonardo da Vinçi
tərəfindən
işlədilmişdir.
2.3. Bucaqların bölünməsi
Bucağın iki bərabər hissəyə
bölünməsi üçün onun
A
təpəsindən ixtiyari
radiusda bucağın tərəflərini kəsən
nk
qövsünü çəkirlər (şəkil 21, a).
a
b
Şəkil 21
21
Alınmış nöqtələrdən eyni radiusda çəkilən iki
qövsün kəsişməsini yerinə
yetirirlər. Qövslərin kəsişmə nöqtəsinin bucağın təpəsi ilə birləşdirən
Am
düz xətti
bucağı yarıya bölür.
Düz bucağın üç bərabər hissəyə bölünməsi üçün onun
A
təpə nöqtəsindən
onun tərəflərini iki nöqtədə kəsən ixtiyari radiuslu qövs çəkirlər (şəkil 22, a).
Alınmış nöqtələrdən qövs üzərində həmin radiusda cızıqlar çəkirlər. Alınan
m
və
n
nöqtələrini A təpəsi ilə birləşdirən düz xətlər düz bucağı üç bərabər hissəyə
bölür.
Dostları ilə paylaş: