Dərs vəSAİTİ Vəsait Boloniya prosesi, kredit sistemi üzrə ali pedaqoji

Binar dərs (məqsədlər).

a. Fənlər  üzrə bilikləri  transformasiya  səviyyəsində

öyrənmək

b. Müəllimlərin əməkdaşlığını inkişaf etdirmək

c. Şagirdlərdə fənlərin  bir-biri  ilə bağlılığı əlaqəsi,

dünyanın tamlığı barədə əqidələri formalaşdırmaqdır

Binar  dərsin  keçirilməsində bir  neçə müəllim  iştirak  edir.

Bu  texnologiya  daha  çox  mühazirələri  oxuyan  zaman  istifadə

olunur.  Mühazirəni  2  ayrı-ayrı  fənn  müəllimi  oxuya  bilər.  Bu

texnologiyadan  seminar  məşğələlərində və müsahibəni  keçirəndə

də istifadə olunur.

Qarşılıqlı nəzarət. (məqsədlər)

1. Şagirdlərin biliyini yoxlamaq

2. Hər  bir  şagirdə öz  müvəffəqiyyətləri  barədə yoldaş-

larına məlumat vermək imkanı yaratmaq

3.

Zəif  şagirdlərin  güclü  şagirdlər  qarşısında  olan

inamsızlığını aradan qaldırmaq

4. Şagirdlərin nitqini inkişaf etdirmək

5. Sorğunu intensivləşdirmək

6. “Mən” konsepsiyasını tərbiyə etmək

Qarşılıqlı  nəzarət  müxtəlif  yaşlı  şagirdlərlə keçirilə bilər.

Sorğunun  bu  növünü  tətbiq  etməzdən  qabaq  cavablara  qiymət

vermək  bacarığını  inkişaf  etdirmək  üçün  şagirdlərlə hazırlıq  işi

aparılır.  Bu  zaman  yaxşı  olar  ki,  I  mərhələdə şagirdlər  yalnız

müvəffəqiyyətə diqqət  versinlər.  Cavabın  düzgünlüyü,  tamlığı,

fikrin dəqiqliyi əsas meyarlar kimi götürülür.

Qarşılıqlı nəzarət aşağıdakı kimi aparılır:

1. Müəllimin müəyyən mövzu və məsələlər üzrə qarşılıqlı

yoxlama aparılacağını xəbər verir. Sinif müəllimlərə və şagirdlərə

bölünür.  Bir  parta  arxasında  oturanlar  müxtəlif  rollarda  (biri

müəllim, o biri şagird) çıxış edirlər.

2.  “Şagirdlər”  öz  “Müəllimlər”-inə cavab  verirlər.  Baş-

qalarına  mane olmamaq  üçün  cavab  verənlər  astadan  danışma-

26

lıdır. “Şagirdlər” cavab  verəndən sonra qiymət verilir. Qiymətlər

yazılı da ola bilər. Bu məqsədlə fərdi uçot vərəqi aşmaq lazımdır.

Qiymət  verərkən  sinifdə münaqişəli  vəziyyətin  yaranmasına  yol

verilməməlidir.

3.  Şagirlər  rollarını  dəyişə bilərlər.  Şagird  rolunda  çıxış

edənlər  müəllim  rolunda  çıxış  edirlər.  Şagirdlərin  yerlərini  də

dəyişmək olar. Bu cütlər arasında gərginlik yaranan zaman edilir.

Hər  dərsdə cütlərin  yerini  dəyişmək  yaxşı  olar.  Bu  ünsiyyət

dairəsini genişləndirməyə kömək edir.

Qarşılıqlı nəzarət korreksiya funksiyasını yerinə yetirir. Bu

güclü  şagirddən  zəif  şagird  soruşan  zaman  baş  verir.  Müəllimlər

rolunda ən  zəif  şagirdlər  də çıxış  etməlidirlər.  Bu  onlara  güclü

təsir edir.

Bu  texnologiya  müəllim  tərəfindən  yaxşı  hazırlanan

zaman az vaxt tələb edir. Bunu yenilikçi pedaqoqlar tətbiq edirlər.

Amma o kütləvi praktikada da geniş tətbiq olunur. Bu sorğu növü

praktiki olaraq hər dərsdə tətbiq oluna bilər.

Qarşılıqlı  nəzarətdən  həm  nəzəri  materialı  yoxlayan

zaman,  həm  də misalları  həll  edən  zaman  istifadə etmək  olar.

Dərsdə qarşılıqlı  nəzarətlə bərabər  sorğunun  aşağıdakı  başqa

növlərini də tətbiq etmək lazımdır. Yazı taxtası yanında şifahi ca-

vab  vermək,  mətndəki əsas  fikirləri  danışmaq,  özünüqiymətlən-

dirmə və s. buna misal ola bilər.

Əgər  müəllim  sinfi  idarə edə,  intizamı  yarada  bilmirsə,

qarşılıqlı  nəzarətidən  istifadə etmək  olmaz.  İntizamsızlıq  şərai-

tində şagirdlər başqa işlərlə məşğul ola bilərlər. Əgər texnologiya

düzgün təşkil edilərsə, onda qayda-qanunu təmin etmək olar.