ümumi qanunauyğunluqları və meyilləri haqqında, sosial həyatı bütöv proses kimi ifadə edən cəmiyyətin mövcudluğu və inkişafı haqqında nəzəri biliklər sistemidir. Bu elm sabit və böyük insan qruplarını, onlar arasındakı münasibətləri, onların əlaqələrini və cəmiyyətdə rolunu ifadə edən qanunları öyrənir 1
. Sosial fəlsəfənin
əhatə etdiyi problemlər geniş əhatə dairəsinə malikdir. O ictimai
münasibətlər sistemini, cəmiyyət həyatının bütün tərəflərini araşdırır. So-
sial həyatın dəyişilməsi və sosial sistemin inkişafını bütöv bir tam kimi
təhlil edir.
Cəmiyyətin sosial həyatı insanların birgə varlığını ifadə edir. Bu-
raya onların maddi və mənəvi həyatı, habelə digər hadisə və proseslər dax-
ildir. Onun məzmununa həm də insanlar arasındakı çox tərəfli qarşılıqlı
təsir növləri aid edilir. Insanların sosial hərəkətləri müxtəlif ictimai
amillərin təsiri ilə şərtlənir. Sosial hərəkətin və sosial münasibətlərin əsas
subyekti kimi sosial birlik forması və ya bütövlükdə cəmiyyət çıxış edir.
Sosial həyat özünün mütəşəkkilliyi və strukturluluğu ilə səciyyələnir. So-
sial sistem müxtəlif yarımsistemlərin və elementlərin sahmanlı düzülüşü
deməkdir.
Sosial fəlsəfə insanların praktiki fəaliyyətinin (iqtisadi, mənəvi,
siyasi, elmi, əxlaqi, estetik və s) və bu fəaliyyət prosesində bir-birilə daxil
olduqları müxtəlif növ münasibətlərin öyrənilməsinə geniş diqqət yetirir.
Bu elm fəaliyyətin obyektiv və subyektiv tərəflərini, onun (fəaliyyətin)
sövqedici motivlərini, obyektiv tələbatları, mənafeləri, habelə şüura xas
olan motivləri və məqsədləri (özü də bu iki tərəfi dialektik qarşılıqlı
təsirdə) təhlil edir.
Burada belə bir məqam mütləq nəzərə alınmalıdır.
Sosial fəlsəfənin predmetinə cəmiyyət həyatının əyani təsvir olunan və empirik yol ilə qavranılan tərəfləri deyil, xeyli dərəcədə ümumi və mücərrəd xarak-
