Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 1 noyabr 2004-cü IL tarixli 816 saylı əmri ilə təsdiq olunub

ƏLİHÜSEYN QAFARLI (15.3.1911 -5.10.1961) 

 

Musiqili Komediya Teatrının kiassik peşəkar aktyorlarından biri də Əlihüseyin Qafarlı olub. 

Yüksək aktyorluq texnikasına malik idi. Milli xalq oyun estetikasına əsaslanan zəngin və son dərəcə 

əlvan, parlaq, mənalı ifadə vasitələri vardı. 

Kəskin qroteskii obrazların ifasında məsxərə və məzhəkə teatr poetikasının elementlərindən 

istifadə edərdi. Qroteskdə də, sarkazında da, açıq satirada da, karnavalvari yumorda da heç vaxt ölçü 

əndazəsini itirməz, oyunu özünəməxsus emosional cazibəsində, saf gülüş təravətində qalardı. 

Oynadığı rolun daxili mənəviyyatını, insani xüsusiyyətlərinin mahiyyətini tipik hərəkət 

vasitələrində tamaşaçılara çatdırardı. 

Sadə, ilk baxışda nəzərə çarpmayan, daha doğrusu maraq doğurmayan  ştrixlərdən, 

detallardan elə yerli-yerində, elə məharətlə istifadə edirdi ki, onsuz həmin rolu təsəvvürə gətirmək 

mümkün olmurdu. Sözün tam mənasında realist aktyor məktəbinə mənsub sənətkar idi. 

Əlihüseyn  Əbdülrəhim oğlu Qafarlı 15 mart 1911-ci ildə Bakıda dənizçi ailəsində anadan 

olub. Yeddiillik təhsil alıb. On altı yaşında Bakı Dənizçilər Evinin nəzdindəki dram dərnəyinə üzv 

olub. 1929-cu ilin payız teatr mövsümündə Bakı Türk İşçi Teatrının truppasına aktyor götürülüb. 

Yeni forma və üslub, məzmun və ifadə vasitələri sorağı ilə eksperimentlər aparan, həm uğur 

qazanan, həm müvəffəqiyyətsizliyin acısını dadan teatr bütün təzadlara baxmayaraq formalaşmaya 

doğru inamla addımlayırdı. 

Teatrın repertuar simasını müəyyənləşdirən tamaşalarda Əlihüseyn Qafarlı da oynayırdı. Bu 

kollektiv 1933-cü ildə  Gəncə  şəhərinə köçürülüb. Əlihüseyn Qafarlı on ilə yaxın Gəncə Dövlət 

Dram Teatrında çalışıb. 

1942-ci ildən ömrünün sonuna qədər (az fasilə ilə) Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya 

Teatrında və kollektivin ansambl kimi fəaliyyət göstərdiyi truppada aktyor işləyib. 

Əlihüseyn Qafarlının bu teatrda əsas aktyor nailiyyətləri Quluş  bəy ("Ürəkçalanlar", 

Məmməd Səid Ordubadi və Fikrət  Əmirov), Muradxan bəy ("Əlli yaşında cavan", Zülfüqar bəy 

Hacıbəyov), Mərcan bəy, Soltan bəy, Məşədi  İbad ("Ər və arvad", "Arşın mal alan" və "Məşədi 

İbad", Üzeyir bəy Hacıbəyov), Nadir ("Qızılgül", Məhərrəm Əlizadə və Soltan Hacıbəyov), Dursun 

("Durna", Süleyman Rüstəm və Səid Rüstəmov), Filipo ("Bayadera", İmre Kalman. Tərcümə edəni 

Sabit Rəhman),  Əlimərdan ("Gözün aydın", Məhərrəm  Əlizadə  və Fikrət  Əmirov), Gülümsərov 

"Ulduz" (Sabit Rəhman və Süleyman Ələsgərov), Hacı Qara ("Hacı Qara", Mirzə  Fətəli 

Axundzadənin eyniadlı əsəri əsasında işləyəni Şəmsi Bədəlbəyli. Bəstəkarlar Vasif Adıgözəlov və 

Ramiz Mustafayev), Dilavərzadə ("Rəisin arvadı", Məhərrəm  Əlizadə  və  Səid Rüstəmov), Mətləb 

Talıbov ("Bir dəqiqə", Məhərrəm  Əlizadə  və Hacı Xanməmmədov), Kərbəlayı Hüseynəli ("Beş 

manatlıq gəlin", Məmməd Səid Ordubadi və  Səid Rüstəmov), Qasiyana ("Tiflis nəğməsi", Levon 

Cubabiriya və  Şota Milorava. Tərcümə edəni Adil Babayev) rollarında olub. Bu səhnə surətləri 

içərisində Məşədi İbad rolu xüsusi yer tutur. 

---

Əlihüseyn Qafarlı 24 may 1960-cı ildə Azərbaycan Respublikasının əməkdar artisti fəxri adı 

ilə təltif olunub. 

Aktyor 5 oktyabr 1961-ci ildə Bakıda vəfat edib.