Dərslik Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyinin
Yüklə 7,67 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ______________Milli Kitabxana_____________
|
______________Milli Kitabxana_____________
335
______________Milli Kitabxana_____________ 336
______________Milli Kitabxana_____________ 337
______________Milli Kitabxana_____________ 338
______________Milli Kitabxana_____________ 339
______________Milli Kitabxana_____________ 340
______________Milli Kitabxana_____________ 341
______________Milli Kitabxana_____________ 342
______________Milli Kitabxana_____________ 343
QƏDİM YUNAN MƏDƏNİYYƏTİ Avropada ən qədim dövlət. Yunanıstan Balkan yarımadasının cənubunda yerləşir. Dağlıq ölkədir. Daşlı-kəsəkli yamaclarda kolluqlar və seyrək ot bitirdi. Dağlar arasında münbit torpaqlı kiçik düzənliklər yerləşirdi. Yunanıstanda dəmir, mis, gümüş, mərmər yataqları var idi. Onun şərq sahili Egey dənizi ilə əhatələnir, girintili-çıxıntılıdır, liman üçün əlverişlidir. Burada qış qısa olur. Yayda çayların suyu quruyur Yunanlar yola saldıqları adamlara deyirdilər: “Yaxşı yol, sərin su”. Yunanıstan təbii surətdə üç hissəyə bölünürdü. Cənubi Yunanıstan və ya Peloponnes yalnız dar bir bərzəx vasitəsilə Orta Yunanıstanla birləşir. Orta Yunanıstanı və Şimali Yunanıstanı bir-birindən sıra dağlar ayIrır, ancaq sahildə dağlarla dəniz arasında dar Fermopil keçidi vardır. Egey dənizində çoxlu adalar var. Onların ən böyüyü Krit adasıdır. E.ə. XIX əsrdə arxeoloqlar Krit adasında e.ə. III-II minilliklərə aid daş ev, yoxsul komaları, saray qalıqları anbarlar, tuncdan silah, qızıldan bəzək əşyaları və s. aşkar etdilər. Kirtlilərin öz yazıları var idi Onu hələlik heç kəs oxuya bilməmişdir. Onlar Misir, Finikiya vasitəsilə Babil ilə ticarət aparırdılar. Beləliklə, e.ə. III-II minilliklərdə Avropada ilk sinfi cəmiyyət və dövlət yarandı. Kritdən şimalda kiçik adada vulkan püskürmüş, Krit mədəniyyəti məhv olmuşdu. Buraya gələn yunanlar Kriti asanlıqla tuta bildilər. Krit mədəniyyəti ilə bağlı mədəniyyət e.ə. II minillikdə Peloponnesdə Miken şəhərində yarandı. Mikenlilər kritlilərin yazısını öz dillərinə uyğunlaşdırdılar. Miken şəhərində axey tayfaları məskunlaşmışdı. Miken Akropolu (yunanca “yuxarı şəhər) düzənliyin ortasındakı hündür təpədə yerləşirdi. Burada saray qalıqları, sərdabələr, ölünün üzünə qoyulan qızıl maska, bəzək əşyaları, silah və s. aşkar edilmişdir Beləliklə, e.ə. II minillikdə Yunanıstanın daha münbit vilayətlərində quldarlıq quruluşu təşəkkül tapdı və dövlət yarandı. E.ə. XII əsrdə şimaldan gələn dori tayfaları Yunanıstanı tutub özlərindən əvvəlki mədəniyyətə sön qoydular. Dorilərin mədəniyyəti Miken mədəniyyətindən aşağı idi. Dorilər Yunanıstanı tutub özlərindən
|