Dərslik Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyinin

______________Milli Kitabxana_____________ 

 345

susmağa məcbur edir. Yunanlar arasında Axilles, troyalılar 

arasında çar Priamın oğlu Hektor yaxşı döyüşçü sayılırdı. Onların 

təkbətək döyüşündə Axilles zəfər çalıb Hektoru öldürür. Döyüşdə 

Axillesin dostu Patrokl həlak olur, onun dəfn mərasimi təsvir 

olunur. Axillesin anası ilahə Fetida onu körpəlikdə dabanından 

tutub yeraltı Stiks çayının “sehrli” sularında çimizdirirmiş, 

nəticədə dabanından savayı bütün bədəni guya dişbatmaz olur. 

Parisin atdığı ox Axillesin dabanına sancılır. Yunanıstanın  ən 

məşhur qəhrəmanı  həlak olur. “Zəif yer” anlamını bildirən 

“Axillesin dabanı” ifadəsi buradan əmələ  gəlmişdir. Hiyləgər 

Odissey Troyanı tutmaq üçün taxtadan nəhəng at düzəltdirir və 

içərisində yunan döyüşçülərini yerləşdirir. Troyalılar atı  çəkib 

şəhərə aparırlar. Döyüşçülər gecə atdan çıxıb darvazaları açırlar, 

şəhərə soxulan yunanlar troyalıları  məğlub edirlər. “Troya atı” 

ifadəsi buradan meydana gəlmişdir. Bu isə, hədiyyənin qəbul edən 

üçün təhlükəli olması deməkdir. 

“Odisseya” poemasında Troyanın alınmasından sonra 

yunanların Odisseyin başçılığı altında vətənə dönmələri və yolda 

onların başına gələn hadisələr, Odisseyin öz doğma şəhəri İtakaya 

gəlməsi təsvir olunur. Odissey İtakaya gəlib evində  ağalıq edən 

əsilzadələri qırır və əvvəlki hakimiyyətini bərpa edir. Hər iki əsər 

dahi ədəbi əsər olmaqla yanaşı zəngin tarixi mənbədir. 

Homer dövründə (e.ə. XI IX əsrlər) yunanlar maldarlıq, 

əkinçilik, sənətkarlıq və ticarətlə məşğul olurdular. Onlar e.ə. IX 

əsrlə dəmir emal etməyə başladılar. Bu da əmək məhsuldarlığının 

artmasına səbəb oldu. Yunanıstanda torpaq bütün tayfaya məxsus 

idi. Hər bir ailənin torpağı, mal-qarası var idi. Adlı-sanlı adamlar 

torpağın yaxşısını özlərinə götürürdülər. Onlar əvvəllər torpağı 

özləri becərirdilər, sonradan günəmuzdçuları işlətdilər, daha sonra 

qullardan istifadə etdilər. Beləliklə, e.ə. XI-IX əsrlərdə ibtidai 

icma quruluşundan quldarlıq quruluşuna tədricən keçid başlandı. 

Dünyanın başqa xalqları kimi yunanlar da təbiət 

hadisələrinin səbəbini bilmir, ondan qorxurdular. Onlara görə 

təbiəti allahlar nə ilahələr idarə edirdilər. Rəvayətə görə baş allah 

Zevs, Poseydon və Aid dünyanı öz aralarında bölüşdürmüşdülər. 

Zevs yer və göyün, Poseydon dənizin, Aid isə yeraltı padşahlığın 

---