Dərslik Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyinin

______________Milli Kitabxana_____________ 

 317

Hindistan dialektlərini birləşdirən dilə malik olub əhalinin daha 

geniş  təbəqələrini  əhatə edir. Cəmiyyətin bu təbəqələri sosial 

mülkiyyət və etnik münasibət cəhətdən bir-birindən köklü surətdə 

fərqlənən təbəqələr olmuşdur. Vedizm və hinduizm mifologiyaları 

bir sıra personajları və süjetləri götürən, mənimsəyən Buddizm öz 

dini-fəlsəfi prinsiplərinə müvafiq olaraq mifologiyaya məhdud, 

ikinci dərəcəli yer vermiş, öz tərkibinə mifoloji təbəqəni daxil 

etməyə isə yüksək nəzəriyyə  və xalq etiqadları arasında bir növ 

kompromis kimi baxmışdır. 

Hind mifologiyasının səciyyəvi cəhətlərindən biri onun 

müxtəlif təcəssümlərinin (vedizm, hinduizm, brəhmənizm, 

buddizm və s.) olmasında deyil, onların məkan və zamanda yanaşı 

mövcudluğu və mifoloji sistemlərin üzvi şəkildə varisliyindədir. 

Çox zaman Hind mifologiyası vahid mifoloji sistem kimi təqdim 

olunur və onun komponentlərinin mövcudluğu ikinci dərəcəli bir 

hal kimi verilir. 

Ən qədim dövrlərdən Hindistanda zəngin və spesifik elm 

inkişaf etmişdir. Hələ e.ə. III minilliyin ortalarında yazı meydana 

çıxmışdır. Metalın işlənməsi, təbabət, həndəsə, şahmatın kəşfi və 

s. Hindistanda mədəniyyətin tarixi qədimliyini bir daha sübut edir. 

Bu dövrdə Hind alimləri onluq hesab sistemini kəşf etmişdir. 

Triqonometriya, hesab, cəbrin nailiyyətləri, yerin şar  şəklində 

olması, ayların 12, ayın 30 gün və s. kəşflər də hindlilərə 

məxsusdur. 

II-I minilliklərdə Ved ədəbiyyatı, «Mahabharata» 

ensiklopedik  əsəri, qədim Hind dramaturgiyası «Kalidasa», dini 

ədəbiyyat, Buddanın həyatının «təsviri» geniş yayılmışdır. Musiqi 

Hindistanın mədəniyyətinin ayrılmaz bir hissəsidir. Rəssamlıq, 

məbədlərin tikintisi, təsviri sənət, din fəlsəfəsi, fəlsəfi məktəblər 

də Qədim Hind mədəniyyətinin mühüm elementləridir. 

Qədim Hindistanın maddi və  mənəvi mədəniyyəti dünya 

sivilizasiyası tarixində mühüm yer tutur. 

 

 

 

 

---