Diabetli xəstənin məlumat kartı
A.S.A________________________ insulin:
səhər ___________
Özümü pis hiss etsəm, mənə şirin yemək verin,
Təvəllüdü____________________ günorta
___________
huşumu
itirmiş olsam, təcili yardıma,
Ünvanı_______________________
axşam ___________
müalicə həkimimə və qohumlarıma xəbər verin.
tel.:______________
Tel.:_________________________
Kitabça Dünya Diabet Fondunun dəstəyi ilə həyata keçirilən
"Diabet məktəblərinin təşkili" layihəsi çərçivəsində İctimai
Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzi (İSİM) və Azərbaycan Diabet
Cəmiyyəti (ADC) tərəfindən hazırlanmış və Azərbaycan
Respublikası Nazirlər Kabinetinin 26 noyabr 2010-cu il tarixli
222 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş "2011-2015-ci illər üçün
şəkərli diabet üzrə Tədbirlər proqramı"nın icrası ilə bağlı
Səhiyyə Nazirliyinin Tədbirlər Planının 4.1-ci bəndinə uyğun
olaraq çap edilmişdir.
Ağır
hipoqlik
emiya
zamanı
insulin
müalicəsində
olan
xəstənin
vaxtında
yardım
ala
bilməsi
məqsədilə
onun
diabet
lə
xəstə
olması,
huşunu
itirdiyi
halda
hansı
tədbirlərin
görülməsi,
kiminlə
əlaqə
saxlanılması
haqqında məlumat olan kart-vəsiqə gəzdirməsi tövsiyə olunur
. Nümunə:
Hipoqlikemiya
Diabetli xəstənin məlumat kartı
A.S.A________________________ insulin:
səhər ___________
Özümü pis hiss etsəm, mənə şirin yemək verin,
Təvəllüdü____________________ günorta
___________
huşumu itirmiş olsam, təcili yardıma,
Ünvanı_______________________
axşam ___________
müalicə həkimimə və qohumlarıma xəbər verin.
tel.:______________
Tel.:_________________________
Kitabça Dünya Diabet Fondunun dəstəyi ilə həyata keçirilən
"Diabet məktəblərinin təşkili" layihəsi çərçivəsində İctimai
Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzi (İSİM) və Azərbaycan Diabet
Cəmiyyəti (ADC) tərəfindən hazırlanmış və Azərbaycan
Respublikası Nazirlər Kabinetinin 26 noyabr 2010-cu il tarixli
222 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş "2011-2015-ci illər üçün
şəkərli diabet üzrə Tədbirlər proqramı"nın icrası ilə bağlı
Səhiyyə Nazirliyinin Tədbirlər Planının 4.1-ci bəndinə uyğun
olaraq çap edilmişdir.
Ağır
hipoqlik
emiya
zamanı
insulin
müalicəsində
olan
xəstənin
vaxtında
yardım
ala
bilməsi
məqsədilə
onun
diabet
lə
xəstə
olması,
huşunu
itirdiyi
halda
hansı
tədbirlərin
görülməsi,
kiminlə
əlaqə
saxlanılması
haqqında məlumat olan kart-vəsiqə gəzdirməsi tövsiyə olunur
. Nümunə:
Hipoqlikemiya
Buklet Dünya Diabet Fondunun dəstəyi ilə həyata keçirilən
"Diabet məktəblərinin təşkili" layihəsi çərçivəsində Səhiyyə
Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzi (İSİM) və
Azərbaycan Diabet Cəmiyyəti (ADC) tərəfindən hazırlanmışdır.
Buklet Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 26 noyabr
2010-cu il tarixli 222 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş "2011-
2015-ci illər üçün şəkərli diabet üzrə Tədbirlər proqramı"nın
icrası ilə bağlı Səhiyyə Nazirliyinin Tədbirlər Planının 4.1-ci
bəndinə uyğun olaraq çap edilmişdir.
AZ? RBAYCAN DIABET C? MIYY? TI
WORLD
FOUNDATION
DIABETES
HİPOQLİKEMİYA
Diabetli xəstənin məlumat kartı
Adı _________________________ insulin:
Özümü pis hiss etsəm, mənə şirin yemək verin,
Soyadı ______________________ səhər _
__
__
__
__
__
_ huşumu itirmiş olsam, təcili yardıma,
Təvəllüdü _________
__
__
__
__
__
_
günorta _
__
__
__
__
__
müalicə həkimimə və qohumlarıma xəbər verin.
Ünvanı ______________________
axşam ____________
Te
l.:
_
__
__
__
__
__
__
__
__
__
__
__
__
Tel.: _________________________ (Həkim)
Ağır
hipoqlik
emiya
zamanı
insulin
müalicəsində
olan
xəstənin
vaxtında
yardım
ala
bilməsi
məqsədilə
onun
diabet
lə
xəstə
olması,
huşunu
itirdiyi
halda
hansı
tədbirlərin
görülməsi,
kiminlə
əlaqə
saxlanılması
haqqında məlumat olan kart-vəsiqə gəzdirməsi tövsiyə olunur
.
Nümunə:
kəskin zəiflik
çox tərləmə
başağrısı, başgicəllənmə
bədənin əsməsi
solğunluq
gözlərin qaralması və ikigörmə
narahatlıq, əhvalın dəyişməsi
qorxu
ürəkdöyünmənin sürətlənməsi
güclü aclıq hissi
Hipoqlikemiya zamanı nə etməli:
Hipoqlikemiyanın ilk əlamətlərini hiss etdik-
də və ya özünənəzarət zamanı qanda şə-
kərin səviyyəsinin normadan aşağı olduğu
təyin edildikdə dərhal müalicəyə başlamaq
lazımdır.
Hipoqlikemiya zamanı
görülən təcili tədbirlər:
İlk növbədə meyvə şirəsi, bal və ya qənd - tez
həzm olunan karbohidratlar qəbul etmək lazımdır.
Hipoqlikemiya halında gec sorulan mürəkkəb
karbohidratlar (çörək, sıyıq, meyvə) yemək
məsləhət deyil, çünki qanda şəkərin səviy-
yəsi bu məhsulları qəbul etdikdən yalnız
20-30 dəq. sonra artmağa başlayacaq. Tez
həzm olunan karbohidratların qəbulu zamanı
isə artıq bir neçə dəqiqədən sonra qanda
şəkər yüksəlməyə başlayır və hipoqlikemiya
əlamətləri tədricən yox olur.
Gələcəkdə bu cür halların yaranmaması
üçün hipoqlikemiyaya gətirib çıxaran səbəbi
mütləq ardıcıllıqla təhlil etmək lazımdır.
Hipoqlikemiya məlum olmayan səbəbdən
təkrarlanırsa, vəziyyəti həkimlə müzakirə
edib müvafiq insulinin və ya şəkərsalıcı
dərmanların dozasını azaltmaq lazımdır.
Ağır hipoqlikemiya
zamanı nə etməli:
Kəskin zəiflik və bəzən huşun itməsi nəticə-
sində insan özü özünə yardım etmək iqtida-
rında olmur. Bu səbəbdən diabetli insanın
yaxınlarının onda hipoqlikemiyanın baş ve-
rə biləcəyi və əlamətləri haqda məlumatının
olması lazımdır. Onlar lazım olduqda necə
yardım göstərilməsini bilməlidirlər. Huşunu
itirmiş xəstə uda bilmədiyindən şəkərin
səviyyəsini yüksəltmək məqsədilə verilən
şəkər və ya şirin içki traxeyaya düşə bilər.
Belə xəstəni yanı üstə uzatmaq və ehtiyatla
tənəffüs yollarını yad cisimlərdən təmizləmək,
diş protezlərini çıxartmaq və təcili yardıma
müraciət etmək lazımdır. Təcili olaraq dərialtı
və ya əzələdaxili qlükaqon (qanda şəkərin
miqdarını qaldıran xüsusi dərman) yeritmək
lazımdır.
Şəkərli diabet zamanı
hipoqlikemiyanı yaradan
səbəblər:
şəkərin səviyyəsini aşağı salan dərmanların
artıq dozada qəbul edilməsi (o cümlədən
insulinin şprisə yığılması, yeridilməsi zama-
nı səhvə yol vermə və ya həblərin səhvən
təkrar qəbulu)
yeməyin ötürülməsi və ya yemək tərkibində
lazımi miqdarda karbohidratların olmaması
insulinin vurulması ilə yemək qəbulu ara-
sındakı böyük fasilə
adi günlərlə müqayisədə fiziki aktivliyin çox
olması (xüsusilə idmanla məşğul olduqda)
spirtli içkilərin qəbulu
Normada qanda (plazmada) şəkərin miqdarı
acqarına 3,9 mmol/l (70 mq/dl) - 6,1 mmol/l
(110 mq/dl) olmalıdır. Qida qəbulundan 2 saat
sonra bu göstərici 7,8 mmol/l-dən (140 mq/dl)
artıq olmamalıdır. Şəkərli diabet zamanı qanda
qlükozanın səviyyəsi artır. Bəzi səbəblərdən isə
qanda şəkərin miqdarının qəfil aşağı düşməsi (3,9
mmol/l-dən və ya 70 mq/dl-dən aşağı) müşahidə
olunur, bu da
hipoqlikemiya
adlanır.
Hipoqlikemiyanın əlamətləri:
Hipoqlikemiyanın təsdiqlənməsi üçün qanda şəkə-
rin səviyyəsini ölçmək lazımdır.
Qanda şəkərin səviyyəsinin nəzərəçarpan dərə-
cədə aşağı düşməsi huşun itməsinə gətirib çıxa-
rar və həyat üçün təhlükəli olan hipoqlikemik ko-
manın baş verməsi ilə nəticələnə bilər.