Dilorom qosimova menejment nazariyasi

3. «Foton» OAJ korxonasi tom onidan
m a h a lliy la sh tirish d astu rin i o ‘rgan ish bo'yicha
o ‘tk azilgan tad q iq otlar n atijalari
Quyida «Foton» OAJ korxonasi tomonidan o'tkazilgan tadqiqot­
lar natijalari keltirilgan. Ushbu jadvaida televizor va quyosh ba- 
tareyalari uchun talab etiladigan, mavjud va yaroqli texnika turlari 
va soni keltirilgan.
1-jadval
«Foton» OAJ korxonasida elektronika
jih o zla rin i ishlab ch iq a rish n in g texn ik alar
bilan ta ’m in la n g a n lik h olati
(2 0 0 8 -y il 1-iyul h o la tig a )
№
T exnika turi
M av­
jud
texni­
ka
son i,
dona
S h u n ­
dan
yaroqli
texnika
so n i,
d o n a
Talab
e tila ­
digan
texni­
ka
so n i,
d on a
Y angi
sotib
dinuvchi
texnika
n a rx i,
m in.
s o ‘m /
d ona
1
2
3
4
5
6
249

---

Televizor ishlab chiqarish uchun
1
Diffuziya pechlari
22
16
26
7,2
2
Payvandni ushlovchi 
pechlar OM-1200
10
7
12
3,1
3
Kristallarni diskli kesuvchi 
uskunalar
3
2
5
1,7
4
Termik, yig'uvchi, 
o'lchovchi, tekshiruvchi va 
hisoblovchi komleks 
texnikalar
250
210
260
0,2
5 Press formalar
10
7
14
1,4
Quyosh batareyalari ishlab chiqarish uchun
6 M etall kesuvchi stanoklar
37
28
41
2,4
7
Elektreroziyasi stanoklari
7
4
12
5,1
8
Olmos kesgichli stanoklar
20
14
24
0,9
9
Zarb qiluvchi presslar GK- 
200 tn
6
5
9
6,4
10 Tok-issiqlik va o‘lchovchi 
trenirovkalar
45
40
50
1,2
11 Plastinalarni vakkumli 
lam inatsiya qiluvchi 
jihozlar
15
5
18
1,0
12 Quyoshda nurlanuvchi 
im m itator
10
6
14
1,7
Manba: «Foton» OAJ korxonasining biznes rejasi
2 5 0

---

2-jadval
2 0 0 8 -y ild a «Foton» OAJ k orxonasida 1 dona rangli
televizor va fotoelektrik sta n siy a n i ishlab
ch iq arish ga sarflan u vch i m ab lag‘lar to ‘g ‘risida
MA ’LUMOT
M ahsulot 
qismi turlari 
nomi
Mah-
sulot-
larni
lokali­
zatsiya
qilish­
ga
sarflan-
gan
mab-
lag'lar
(ming
so ‘m)
Lokali­
zatsiya
davrida
texnik
jihozlar
quwati-
ga
sarflan-
gan
mab-
lag'lar
(ming
so'm )
Sotib
olingan
qolgan
mahsu­
lot
qismla-
riga
sarflan-
gan
mab-
lag'lar
(m ing
so'm )
Ishchi
kuchi
va
boshqa
xarajat­
lar
(ming
so'm )
Jami
m ahsu­
lot
qismlari
tannar-
xi
(m ing
so'm )
Lokali­
zatsiya
mahsu­
lot
qismla-
rining
im-
port-
dagi
tannar-
xi
(m ing
so'm )
1
2
3
4
5
6
7
8
Televizor ishlab chiqarish, reja 2580 dona
1 Diodlar
14,7
10,1
X
8,5
33,3
23,5
2 T ranzistorlar
10,4
7,4
X
7,9
25,7
16,4
3
P resslangan
polipropilen
25,2
8,9
X
11,4
45,5
33,3
4 K orpus
67,5
14,7
X
14,8
97
80,1
5 M ikrosxem alar
X
X
47,4
7,2
54,6
X
6
Kineskop
X
X
84,2
9,8
94
X
7 Pult uchun 
jihozlar
7,3
3,3
X
2,3
12,9
9,8
8
Boshqa yarim 
fabrikatlar
25,4
11,9
X
8,9
46,2
36,8
1 5 0,5
5 6 ,3
131,6
7 0 ,8
4 0 9 ,2 199,9
Quyosh batareyalari ishlab chiqarish, reja 500 dona
8 Kremniy plasti- 
nali panellar
X
X
375,8
58,4
434,2
X
251

---

9
Planar
plastinalar
275,4
120,3
X
67,3
463
385,7
10
Steklopaketlar
285,3
147,4
X
41,2
473,9
438,3
11
Alyumin
profillar
X
X
285,6
54,3
339,9
X
12 Priborlar
2D327
284,7
101,3
X
28,9
414,9
377,8
13 Turli
diam etrdagi
sim lar
97,4
27,4
X
12,5
137,3
117,2
942,8
3 9 6 ,4 661,4 2 6 2 ,6 2263,2 1319,0
Manba: «Foton» OAJ korxonasining m ahsulot tannarxi bo'yicha 
hisoboti
3-jadval
2 0 0 8 -y il 1-iyun h o latiga «Foton» OAJ va boshqa
raqobatchi k orxon alarn in g rangli televizor va quyosh
batareyasi u ch u n b elg ila n g a n sotuv narxlari
(so'm b ila n )
JN»
M ah su lot n o m i/
m arkasi
0 ‘lchov
birligi
FOTON ROl-
SON
LG*
SONY*
1
Rangli televizorlar, 
ming so‘m
D72
511,3
575,2
580,3
600,2
Sifati
ballda
7
8
9
1 0
Ichki bozordagi 
ulushi
% да
14
26
28
32
2
Quyosh batareyalari, 
m ing so'm
2 0
m
2
2800,3 2850,4 3100,4 3200,5
Sifati
ballda
9
8
1 0
1 0
Ichki / tashqi 
bozordagi ulushi
% да
27
15
25
23
M anba: «Foton» O A J va boshqa k o rx o n ala rn in g hisobot 
ma’lumotlari va ekspert natijalari
*) vatanimizda sotilayotgan mahsulotlarga nisbatan
252

---

4-jad val
«Foton» OAJ va boshqa elek tronik a soh asidagi
korxonalar m ah su lotlarin i xarid q ilish tarkibi (% d a)
1
M a h su lo t
turi
Ichki bozor
Tashqi
bozor
Qol-
diq
Jismo­
niy
shaxs­
la r
X u su ­
siy
tadbir-
k o rla r
Yuri-
dik
sh ax s­
la r
Ulgur- 
ji xari­
d o r­
la r
Distri-
byu-
to r-
la r
Tashqi
d iller-
la r
Savdo
u y lari
«Foton» OAJ
1
Televizorlar
15
12
10
2 0
10
9
11
15
2
Quyosh
batareyasi
10
11
5
17
25
12
13
10
«R oison elektorniks» OAJ
1
Televizorlar
18
15
12
2 2
11
10
12
-
2
Quyosh
batareyasi
9
12
7
15
24
9
11
13
Boshqa m illiy elektronika korxonalari
1
Televizorlar
17
14
11
18
14
8
8
10
2
Quyosh
batareyasi
8
10
6
15
22
9
11
19
M anba: «Foton» OAJ korxonasi tomonidan o'tkazilgan m ar­
keting tadqiqotlari natijalari
T alabalar uchun topshiriq:
- lokalizatsiya dasturini tahlil qiling va uni optim allashtirish 
bo'yicha takliflar bering;
- yetishmaydigan texnika jihozlarining umumiy bahosini aniq- 
lang.
II. TALABALAR UCHUN USLUBIY KO’RSATMALAR
Muammo:
- lokalizatsiya dasturini optimallashtirish;
253

---

Vazifalar:
-
kompaniya maqsadlarini aniqlash;
- lokalizatsiya maqsadlarini aniqlash;
- lokalizatsiya dasturida SWOT-tahlil o'tkazish;
- amaldagi lokalizatsiya dasturiga baho berish;
- iste’molchilar guruhlarini aniqlash va unga baho berish;
JVs
Tadbir
n om i
B ajarish
m uddati
M as’ul
sh a x s
X arajatlar
su m m asi
1
2
3
4
K eysni m ustaqil yech ish uchun ko‘rsatm alar
B ajarilad igan
v a zifa la r
Tavsiya va m aslahatlar
1. Keys bilan tanishish 
Avvaliga keys bilan 
tanishish kerak
O'qib chiqish paytida keysni tahlil 
qilishga urinm ang
2. Berilgan vaziyat 
bilan tanishish 
Berilgan axborotni 
yana bir bor o'qib 
chiqing.
Siz uchun muhim ko'ringan bo'limlarni 
ajrating.
Vaziyatda tasvirlangan dalillarni sanab 
bering
3. M uammoni aniqlash 
va asoslab berish
Asosiy muammo nimadan iborat?
4. Vaziyatni tahlil 
qilish va tashxis 
qo'yish
Muammoni qanday darajada yechilishini 
aniqlang. Quyidagi savolga javob 
bering: berilgan sharoitda ushbu 
muammoni yechish mumkinmi?
5. M uammoni yechish 
usul va vositalarini 
tanlash
M uammoni yechish yo'llarini ko'rsatib 
va asoslab bering
254

---

V aziyatli ta h lil varaqasi. B aholash m ezonlari
T ahlil bos-
q ic h in in g
n om i
T ahlil b osq ich in in g m azm uni
Baholash
m e z o n ­
lari
1. Vaziyatni 
tahlil etish
1. Vaziyatni tushunish va asosiy ji­
hatlarini aniqlash.
2. Vaziyatni oydinlashtirish:
a) Nima yuz bermoqda?
b) Voqealarning natijasi qanday?
1 - 0.5 ball
2 - 0.5 ball
2. Vaziyatdagi 
m uam m oning 
shakllanishini 
baholash
M uammoni aks ettiruvchi asosiy xu- 
susiyatlar:
1. Kompaniyada yuzaga kelgan muam­
moni aniqlash.
1 - 0.5 ball
2. Kompaniyaning lokalizatsiya m aq­
sadlarini aniqlash va baholash.
3. Narxlarni o‘rnatish tartibini o'rganish 
va tahlil qilish.
4. Ishlab chiqarishda lokalizatsiya das- 
turi uchun m arketing siyosatini (narx 
siyosati, tovar siyosati, sotuv siyo­
sati, tovar sotuvini jadallshtirish siyo­
sati, ishlab chiqish holatini baholash. 
(1,2,3-jadval)
5. «Foton» OAJ korxonasining loka­
lizatsiya dasturi uchun talab etilayot- 
gan texnika miqdorini va m ahsulot 
qismlarini mahalliylashtirish samarasini 
baholash. (1,2-jadval)
2 - 0.5 ball
3 - 0.5 ball
4 - 0.5 ball
5 - 1 .0 ball
3. Vaziyatning na- 
zariy yo'nalish- 
larini aniqlash
O'rganilayotgan mavzu nuqtai nazari­
dan vaziyatning nazariy yo'nalishlarini 
aniqlash
1 ball
4. Vaziyatning 
obyekti va 
ishtirokchilarini 
aniqlash
K o m p a n iy a n in g iq tis o d iy ta v s ifi, 
o'ziga xos xususiyatlari, shuningdek, 
uning ishlab chiqarayotgan mahsulot- 
larni o'rganish. Korxona mahsulotlari -
1 ball
255

---

ning is te ’m olchilarini o 'rg a n ish va 
tahlil qilish. Uning raqobatchilari faoli- 
yatiga baho berish. (3,4-jadval)
5. Vaziyatdagi 
muammoni hal 
etish variant- 
larini taklif 
etish va eng 
yaxshisini 
tanlash
Muammoni hal etish variantlarni aniq­
lash, har bir variantni baholash va 
asoslab berish. Muammoni hal etish- 
ga muvofiq keladigan variantni tanlash
1 ball
6. Yechimni ish­
lab chiqish va 
asoslab berish
B erilgan topshiriq larni bajarish va 
m arketing dasturini ishlab chiqish
3 ball