6.
Bibliya – Xristianlikning mukaddas kitobi.
Xer bir jaxon dinining mukaddas kitobi bulganidek Xristianlikning xam shunday kitobi
mavjud bulib u «Bibliya» deb ataladi. «Bibliya» suzi grekcha bulib. «Kitob» degan ma`noni
bildiradi. «Bibliya» yaxudiylik va xristianlik diniy ta`limotlari buyicha Xudo yaratgan mukaddas
kitob va uzida barcha diniy akiydalarni va axlok normalarini aks ettirgan. «Bibliya»ning birinchi
va katta xristianlikdan oldin paydo bulgan va yaxudiylik diniga mansub kismi «Eski axd»
(«Vetxiy zavet») deb nomlangan va u miloddan avvalgi XIII asrda yaratilgan. «Bibliya»ning
xristianlik bilan boglik bulgan ikkinchi kismi «Yangi axd» («Novыy zavet») deb nomlanadi va u
milodiy I asrda yaratilgan. Yaxudiylar xristianlar tegishli kismini mukaddas deb tan olmaydilar.
Zamonaviy «Bibliya» katolik nashrieti buyicha 72 kitobdan, protestantlik nashrietida 66
kitobdan iborat. Yaxudiylar manbalari buyicha «Eski axd» 24 kitobdan iborat bulgan.
Protestantlar yaxudiylar va Trident soboridan sung (1545-1563 yy) katoliklar xam «yangi axd»
tarkibiga 45 kitob Yaxudiylar «Eski Axd»ni uch kismga buladilar.
Birinchi kismiga «Musoning besh kitobi» - «Tavrot» ikkinchi kismiga «Paygambarning
birinchi va sungi kitoblari » («Netiim»).
-uchinchi kismiga boshka kitoblar.
«Yangi axd» 27 kitobdan ya`ni «Injil» (evangeliya) dan iborat. «evangeliya» suzi grek
tilidan «xushxabar» ma`nosini bildiradi va uning soni turtta. 1. Matfey evangeliyasi. 2. Luka
evangeliyasi. 3. Ionna evangeliyasi. 4. Mark evangeliyasi. evangeliyalar –bu Isoning erdagi
faoliyati uning targoboti, mujizalari, ulimi va tirilishi xakida baen etdi. «Xavoriylar faoliyati»
(«xavoriylar» Iso shogirdlari, xristianlikning dastlabki targibotchilari) kitobi xavoriy (apostol)
Luka kalamiga mansub.
|