18-to’plam may 2023 50 Modellashtirish esa – o‘rganilayotgan jarayonni ifodalaydigan, mumkin bo‘lgan
asosiy parametrlarni aniqlash demakdir.
Bunda qaralayotgan masalani parametrlari va kattaliklari aniqlanib, ularga
bog‘liq bo‘lgan formulalar hosil qilinadi.
Algoritmni berilish usullari xilma - xil : so‘z orqali, formulalar yordamida,
jadvallar ko‘rinishida, grafik(blok-sxemalar) shaklida, dastur shaklida.
Murakkab sohaning diskret modeli quyidagi munosabat bilan hosil qilamiz:
Bu murakkab sohani bir necha elementar sohalarga bo‘lish mumkin bo‘lsin.
Bunda:
- murakkab soha harakteristikasi;
- i- elementar soha harakteristikasi.
P – elementar sohalar
Diskretlash jarayonini ikki bosqichga bo‘lish mumkin: jismni elementlarga
ajratish; elementlar va tugunlarni nomerlash. Oxirgi bosqich mantiqan juda oddiy,
ammo hisoblash samaradorligini oshirish tufayli murakkablashadi.
Issiqlik oʻtkazuvchanlik - biror muhitda uning turli qismlaridagi
temperaturaning muvozanat qiymatidan chetlashishi natijasida issiqlik oqimining
vujudga kelishi hodisasi. Issiqlik oʻtkazuvchanlik issiqlik oqimi zichligi bilan uni
vujudga keltirgan moddadagi temperatura gradiyenti orasidagi proporsionallik
koeffitsiyenti -issiqlik oʻtkazuvchanlik koeffitsiyenti % bilan ifodalanadi. Har xil
jism issiqlikni turlicha oʻtkazadi. Masalan, qat-tiq yoki suyuq jismlarning issiqlik
oʻtkazuvchanlik xossasi gaznikidan yuqori. Kumush eng katta issiqlik
oʻtkazuvchanlik
gaega:
x=428J/m-strad).
Qattiq
jismning
issiqlik