Donni saqlash va dastlabki ishlash texnologiyasi. Tursunov S. Muqimov Z. Norinboyev B.
ancha qiyin b o id i. Bunga sabab, bir tomondan donning murakkab tuzilishi undagi xususiyatlarning doim iy o ‘zgaruvchanligi, jumladan tashqi sharoit ta’sirida. Boshqa tomondan qayta ishlash uchun qabul qilingan don xususiyatlariga k o ‘ra sifat k o ‘rsatkichlari va nisbiy sarf-xarajati b o ‘yicha mahsulot oqim ining o ‘zgarishi hamda texnologik tizimlardagi rejimlar o ‘zgaruvchanligidir. Un va yorma tayyorlash zavodlarida texnologik jarayonlar tuzilishi 110
k o‘p jihatlari umumiylikka ega. D onni bir qator muhim tayyorlov operatsiyalaridan so'ng, qayta ishlashga yuboriladi. U yerda maydalash (yanchish, tozalash) asosida mahsulotdan un yoki yorma k o‘rinishda endosperm (yadro) ajratib olinadi. U n tayyorlash zavodlaridagi texnologik jarayonlarda ABTning m eyoriy ishlashini taminlash uchun un tortishda ishlatiladigan don partiyasini elevatorda shakllantirish muhim ahamiyatga egadir. Buning uchun donning fizik-kim yoviy va strukturaviy, mexanika xususiyatlarini hamda texnologik parametrlarini barqarorlashtirish zarur b o ‘ladi. Unning yuqori ozuqaviyligi va vitam inga boyligini taminlash hamda nonboplik xossalarini yaxshilash uchun esa biokim yoviy xususiyatlarini mustahkamlash kerak b o ‘ladi. B u masalani hal etishda donning shaffofligi, vazni, o ‘lchami b o ‘yicha tekisligi, qattiqligi, kleykovina tarkibi va sifati, nam ligi, gaz hosil qilishi hamda gaz saqlash xususiyatlari kabi sifat k o ‘rsatkichlari hisobga olinishi lozim . Shuni aniq aytish mumkinki, subyekt tomonidan m a’lumotlarga q o ‘lda ishlov berilsa, bu k o ‘rsatkichlar b o ‘yicha un tortish parametrlarini barqarorlashtirib b o ‘lmaydi. Amalda uchta k o ‘rsat-
