4. Dövlətçilik tarixi. Adətən ən
qədim türk tarixindən danıĢanlar bunu
Metenin qurduğu hun dövləti ilə baĢ-
layırlar. Əlbəttə, Mete ilə doğuda baĢ-
layıb, Atilla ilə V əsrdə Avropada bi-
tən Hun dövlətləri türk tarixində yeddi
əsr davam edən Ģanlı tarixdir. Altayçı
tarixçilərin bu tarixdən qürur duyması
doğaldır, urmuçular da bundan yüksək
ovqatla danıĢmalıdır. Lakin türklərin
dövlətçilik tarixini hunlarla baĢlamaq
ən azından nadanlıqdır, belə ki, ilkin
Hun dövlətindən 2 minil önçə yaran-
mıĢ Qut eli, az sonra bu elin (dövlətin)
o dönəmdə böyük dövlətlər olan Akad, Sumer, Elam kimi ölkələri də içinə
alan ilk türk imperiyasına çevrilməsi tarixini görməzdən gələnlər bu xəritə-
sxemdəki qırmızı qırıq xətli dairəyə baxsınlar. Hunlara qədər Ön Asiyada
Turuk, Kuman, Subar, Mana, Saqa, Mada və baĢqa dövlətlər də vardı. Bu
dövlətlər haqqında III Bitikdə geniĢ bilgi verilir.
