2. Arxeoloji kultur bəlgələri. Prototürk çağında Ön Asiyada bir-
birinin ardıca yaranan Carmo, Xalaf, Xasun, Kür-Araz və sair arxeoloji
kulturun dıĢarıdan gəlməsi faktı yoxdur, lakin bu kulturlara aid bəlgələrin
Ön Asiyadan dıĢarı daĢınması faktları çoxdur. Belə ki, Türküstan və Qıp-
çaq bozqırı boyunca yayılan
kurqan
kulturu,
təkər,
araba
və boyalı kera-
mika növlərində olduğu kimi, silah-yaraq, atçılıq nəsnələri, «añ üslubu»
motivlərinin yaranma yeri Ön Asiyadır. Güney Sibirdə sonralar ortaya
çıxan Afanasyevo-Andronovo kulturlarının da batıdan doğuya aparıl-
dığı
artıq
elmdə
bəlli
məsələdir.
Ayaqformalı riton (ayaq), üçayaq qab,
təkər-araba, daĢbaba və heyvan fiqurları, qayaüstü rəsmlər, damğa, pikto-
qram və runik əlifba üzərində aparılan tipoloji araĢdırmalar sübut etmiĢdir
ki, onları Ön Asiyadan gedən boylar aparmıĢlar.
