Dosent v/b kultayev k. K

Sifat reaksiya

	Emanuel usuli
	Xlorsirka kislota
Bilaman
Bilishni hohlayman
Bilib oldim .

Kimyoviy xossalari.
Karbon kislotalari kimyoviy xossasi kuchli qutblangan karboksil gruppa bor-ligi bilan ifodalanadi. Karboksil guruhda elektron bulut zichligi elektro manfiyligi katta element kislorod atomi tomon siljigan bo’ladi. Natijada O –H da kislorod va vodorod atomlari orasidagi bog’ zaiflashadi. Vodorod atomining ajralishini oson-lashadi. Kislotalar quyidagicha dissotsialanadi. R – COOH → R-COO^- + H⁺
Dissotsialanish darajasi va konstantasi karboksil gruppaga bog’langan radikalga bog’liq. Dissotsialanish konstantasi qiymati radikal hajmi kattalishi bilan kama-yadi. Masalan chumoli kislota Kd =2,14.10^-4, sirka kislota Kd =1,76.10^-5 ga teng. 2. Karbon kislotalar ham miniral kislotalar kabi metallar, metall oksidlari va ish-qorlar bilan tahsirlashadi.
2R-COOH + 2 Na →2 R-COONa + H₂
R-COOH + MgO → (R-COO)₂Mg + H₂O
R-COOH + NaOH → R-COONa + H₂O
3. Karbon kislotalari gidroksil guruppani galogenlarga almashtirish mumkin. Bu-ning uchun fosfor (V) -xlorid yoki tionil xlorid ishlatiladi. Shu kislotaning galogen angidridlari hosil bo’ladi.
R-COOH + PCI₅ → R-COCI + POCI₃ + HCI
R-COOH + SOCI₂ → R-COCI + SO₂ +H₂O
4. Karbon kislotalar spirtlar bilan reaktsiyaga kirishib, murakkab efirlarini hosil etadi. CH₃-COOH + CH₃OH → CH₃-COOCH₃ +H₂O
R-COOH + HOR’→ R-COOR’ + H₂O
5. Faqat chumoli kislotasi kumush ko’zgu reaksiyasiga kirishadi.
NCOOH + Ag₂O ( NH₄OH ) → CO₂ + H₂O + Ag
6. Chumoli kislota kontsentrlangan sulfat bilan qizdirilganda parchalanadi .
H-COOH → CO + H₂O