O‘tgan yili O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev “O‘zbekiston YeOIIga kirish imkoniyatlarini o‘rganmoqda”, deb ta’kidlagan edi. “Biz istaymizmi yoki yoʻqmi, Rossiya va YeOII bizning asosiy hamkorlarimiz, savdo aylanmasining 70 foizi ular bilan bogʻliq”, dedi u. Joriy yilning yanvar oyida davlat rahbari mamlakatning mazkur uyushmadagi ishtiroki masalasini parlamentda har tomonlama o‘rganish zarurligini aniqlagan edi. Mart oyida Vazirlar Mahkamasi respublikaning YeOIIda kuzatuvchi sifatida ishtirok etishi bo‘yicha taklifni parlamentning har ikki palatasi ko‘rib chiqishi uchun kiritish to‘g‘risida qaror qabul qildi. May oyida esa O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi parlamentining yuqori palatasi (senati) ko‘pchilik ovoz bilan mamlakatimizning Yevroosiyo iqtisodiy ittifoqi bilan hamkorligini kuzatuvchi davlat maqomida ma’qulladi.
ShHTda ishtirok etish
Avvalroq, O‘zbekiston GUUAM, KXShT va YevrAzESdan chiqqanidan keyin ko‘p tomonlama formatdagi hamkorlikdan qochyapti, degan fikr kuchaygan edi. Biroq, bu mutlaqo to'g'ri emas. O‘zbekiston Shanxay Hamkorlik Tashkiloti (ShHT) doirasida uzoq va jadal rivojlanib borayotgan sheriklik munosabatlariga ega bo‘lib, ushbu tashkilotning oltita ta’sischi davlatlaridan biri bo‘lib, uning faoliyatida faol ishtirok etmoqda.
Ushbu tashkilot doirasida savdo-iqtisodiy aloqalarni mustahkamlash O‘zbekiston uchun katta ahamiyatga ega. ShHT davlatlari Hindiston va Pokistondan tashqari Oʻzbekistonning asosiy tashqi savdo hamkorlari boʻlgan davlatlar qatoriga kiradi. O‘zbekiston tashqi savdo aylanmasining deyarli yarmi ShHT davlatlariga to‘g‘ri keladi. Shu bilan birga, 2020-yilning 10 oyi yakunlariga ko‘ra, tovar ayirboshlash bo‘yicha birinchi uch o‘rinni Xitoy (umumiy hajmning 17,1 foizi), Rossiya (15,1 foiz) va Qozog‘iston (7,7 foiz) egallagan. So‘nggi yillarda O‘zbekiston va ShHT davlatlari o‘rtasidagi tovar ayirboshlash hajmining o‘sishida ijobiy tendentsiya kuzatildi, 2019-yilda bu ko‘rsatkich 2018-yilga nisbatan 20 foizga oshdi. Savdo-iqtisodiy aloqalar sohasida 2019-yil noyabr oyida ShHTga aʼzo davlatlar hukumat rahbarlarining Toshkent shahrida boʻlib oʻtgan yigʻilishida yangi “ShHT davlatlarining 2035-yilgacha boʻlgan koʻp tomonlama savdo-iqtisodiy hamkorligi dasturi” tasdiqlandi.
