UKŁAD WZROKOWY – w przypadku niektórych zawodów samo noszenie szkieł może stanowić przeciwwskazanie do ich wykonywania (np. praca na rusztowaniach, w dużym zapyleniu, w wysokiej temperaturze).
UCZNIOWIE NIEWIDOMI – w wykonywaniu różnych zadań czynności wzrokowe są rekompensowane przez zmysł słuchu i/lub dotyku, stąd najbardziej wskazanymi zawodami są: muzyk, prawnik, instruktor rehabilitacji, masażysta, filolog, psycholog, informatyk;
UCZNIOWIE NIEDOWIDZĄCY (SŁABOWIDZĄCY) – niemożliwe jest pełne skorygowanie wady za pomocą okularów, wzrok jest jednak wykorzystywany do orientacji, kierowania i kontrolowania przebiegu pracy: w przypadku wyboru zawodu ważne jest ustalenie stopnia stabilizacji wady i ewentualnej możliwości jej progresji;
UCZNIOWIE Z KRÓTKOWZROCZNOŚCIĄ (czyli nieostrym widzeniem przedmiotów dalej położonych – korygowanym szkłami minusowymi) – przy dużej krótkowzroczności (powyżej 8 dioptrii) przeciwwskazane są wszelkie zawody wymagające wysiłku fizycznego, prace na wysokości, rusztowaniach; średnia krótkowzroczność (3-6 dioptrii) nie jest przeszkodą w wykonywaniu zawodu elektromechanika, krawca, chemika; zaś w zawodach, w których wymagana jest bardzo duża precyzja, rozróżnianie szczegółów i detali – przeciwwskazana jest nawet mała krótkowzroczność (1-3 dioptrii),
UCZNIOWIE Z NADWZROCZNOŚCIĄ (nieostrym widzeniem przedmiotów z bliska, korygowaną szkłami plusowymi) – przeciwskazane są zawody wymagające dużej precyzji, drobiazgowości, przywiązywania uwagi do detali,
UCZNIOWIE Z ASTYGMATYZMEM (niezbornością widzenia: zniekształconym i nieostrym obrazem w części pola widzenia, korygowaną za pomocą tzw. szkieł cylindrycznych); przeciwwskazane są wszelkie zawody wymagające precyzji, prawidłowej oceny odległości, zawody wymagające pracy na wysokości, obsługi maszyn w ruchu,
UCZNIOWIE ZE ŚLEPOTĄ JEDNEGO OKA (jednoocze faktyczne) lub z NIEDOWIDZENIEM JEDNOOCZNYM (jednoocze praktyczne: zaburzona jest ostrość widzenia tylko jednego oka), UCZNIOWIE Z ZEZEM (nieskojarzonymi ruchami gałek ocznych, w efekcie których każde oko odbiera inny obraz), UCZNIOWIE Z ZABURZENIAMI POLA WIDZENIA (ubytkami i ograniczeniami w polu widzenia): przeciwwskazane są zawody wymagające widzenia przestrzennego, pracy na wysokości, przy obsłudze maszyn w ruchu; w pracy konieczna jest także ochrona sprawnego oka (przed urazami mechanicznymi, termicznymi, chemicznymi, przeciążeniem),
UCZNIOWIE Z OCZOPLĄSEM (niemożnością utrzymania nieruchomo gałek ocznych): nie mogą wykonywać zawodów przemysłowych, wymagających precyzji, ponadto prac na wysokości czy pod ziemią, w niedostatecznym oświetleniu,
UCZNIOWIE Z ZABURZENIAMI WIDZENIA BARW (zależnie od typu zaburzenia: daltonizm – brak rozróżnienia barwy czerwonej i zielonej; protanopia – brak rozróżnienia barwy czerwonej; deuteranopia – brak rozróżniania barwy zielonej; tritanopia – brak rozróżniania barwy niebieskiej), stanowią przeciwskazanie do wykonywania zawodów, w których barwy i ich odcienie odgrywają ważną rolę, np. kucharz, fryzjer, krawiec, elektronik, informatyk,
UCZNIOWIE Z ZAĆMĄ (zmętnienie soczewki oka, które ogranicza do niego dopływ światła i utrudnia widzenie) stanowi ona przeciwwskazanie do wykonywania zawodów wymagających precyzji, prawidłowej percepcji kształtów, liter i cyfr, widzenia obuocznego,
UCZNIOWIE Z JASKRĄ (wzrost ciśnienia w gałce ocznej, często uwarunkowana genetycznie): uczniowie ci nie mogą wykonywać ciężkich prac fizycznych, w ruchu i na wysokościach, w warunkach promieniowania, w zmiennym oświetleniu, wymagających dużej precyzji i koncentracji na szczegółach,
UCZNIOWIE Z ZAPALENIEM SPOJÓWEK – przeciwwskazane są zawody, w których mogą występować czynniki uczulające: praca w pyle, kurzu, dymie, gazach drażniących, zmiennych warunkach termicznych, przy obsłudze maszyn i urządzeń w ruchu
UKŁAD SŁUCHOWY I RÓWNOWAGI
UCZNIOWIE Z WADAMI SŁUCHU (głuchota – całkowity zanik słuchu lub tak ograniczony, że niemożliwe jest pełne skorygowanie go aparatem słuchowym co utrudnia orientację w otoczeniu i porozumiewanie się z innymi); przeciwskazane są zawody wymagające pracy z klientem, przy obsłudze i kontroli maszyn o sygnalizacji dźwiękowej, pracy w ruchu ulicznym, a także przy słabym oświetleniu
UCZNIOWIE Z NIEDOSŁUCHEM (uszkodzenie słuchu poddające się korekcji aparatem słuchowym): uczeń nie może wykonywać zawodów wymagających stałych kontaktów z klientami, pracy w hałasie (zawody przemysłowe), pracy na wysokości, rusztowaniach
UCZNIOWIE Z ZABURZENIAMI RÓWNOWAGI (skutkują one zwykle upadkami, urazami): uczeń nie może wykonywać zawodów przemysłowych, wymagających obsługi maszyn, używania ostrych narzędzi, stałego przemieszczania się, ponadto pracy na wysokości, w terenie, na nierównym podłożu
UCZNIOWIE Z WADAMI WYMOWY (bełkotanie – dyslalia, mowa nosowa, mowa niewyraźna, jąkanie): wady te stanowią przeciwwskazanie do wykonywania zawodów wymagających częstych zawodowych kontaktów z innymi ludźmi, a zwłaszcza publicznych wystąpień,
UCZNIOWIE Z PRZEWLEKŁYM NIEŻYTOWYM I ROPNYM ZAPALENIEM UCHA ŚRODKOWEGO: przeciwwskazane są zawody wymagające wysiłku fizycznego, związane z częstymi zmianami ciśnienia, w trudnych warunkach atmosferycznych, w zmiennej temperaturze, w hałasie
UCZNIOWIE ZE STANAMI ZAPALNYMI NOSA (przeciwwskazane są zawody narażające na kontakt z potencjalnymi alergenami – ważna jest ich wcześniejsza, dokładna diagnoza)
UCZNIOWIE Z ZABURZENIAMI SMAKU I WĘCHU stanowią przeciwwskazanie do pracy w zawodach gastronomicznych, związanych z piekarstwem, cukiernictwem, przetwórstwem spożywczym; w przypadku zaburzeń węchu zabronione jest także wykonywanie zawodów bazujących np. na ocenie zagrożeń dla środowiska za pomocą węchu
