Editörler Prof. Dr. Şeref Sağıroğlu Prof. Dr. Mustafa Alkan Sağıroğlu / Alkan grafik

2.2. Şifre Bilim
Siber güvenlik bilimi, günümüzde sadece internet üzerinde değil, 
mobil ve sabit telefonlarda, bilgisayarlarda, televizyonlarda, ileri 
teknoloji içeren uydularda, uçak ve füzelerde, ev aletlerinde, beyaz 
eşyalarda, arabalarda, gemilerde vb birçok alanda kullanılmakta-
dır. Nedeni ise, saldırganların, korsanların, casusların, meraklıların, 
iyi niyetli olan veya olmayan kişilerin haberleşme sistemlerini din-
lemeleri ve elektronik depolama ünitelerine girip mevcut bilgileri 
elde etme veya onlara ulaşabilme istekleridir. 
Verilerin güvenli olarak bir ortamdan diğerine aktarılmasında veya 
saklanmasında matematiksel yaklaşımlar sıkça kullanılmaktadır. 
Şifreleme bilimi (kriptoloji), kriptografi ve kripto analiz olmak üze-
re iki alanı kapsayan bilim dalıdır. Kriptografi; matematik, elektro-
nik, optik, bilgisayar bilimleri gibi birçok disiplini içeren özelleşmiş 
bir bilim dalıdır. Kabaca, belgelerin veya bilgilerin şifrelenmesi ve 
şifrelerinin çözülmesi için kullanılan yöntemlere verilen genel ad-
dır. Bir başka ifadeyle, üçüncü şahıslar tarafından algılanamayacak 
veya öğrenilemeyecek farklı bir forma veriyi işleyerek dönüştürme 
işlemidir. Bu işlemler veri kaybı olmadan gerçekleştirilir. Güvenlik 

---

Ş E R E F S A Ğ I R O Ğ L U - M U S T A F A A L K A N
52
için kullanılan yaygın bir yaklaşımdır. Matematiksel temele daya-
nan bu bilimde, matematiksel fonksiyonlar, şifreleme (encryption) 
ve şifre çözme (deşifre) için kullanılır. Şifreleme, düzmetni anlaşıla-
mayacak bir forma dönüştürme işlemidir. Bu işlem, matematiksel 
bir fonksiyon ve bir anahtar veya anahtar çiftinin biri kullanılarak 
yapılır. Deşifreleme ise, şifrelenmiş mesajı, şifrelemede kullanılan 
fonksiyonun tersini ve bir anahtar veya anahtar çiftinin diğerini 
kullanarak düzmetine dönüştürme işlemi olarak tarif edilebilir. Bu 
işlemleri gösteren akış şeması Şekil 2.1’de gösterilmiştir.