Editörler Prof. Dr. Şeref Sağıroğlu Prof. Dr. Mustafa Alkan Sağıroğlu / Alkan grafik

2.4. Anahtarlar 
Modern kriptolama yaklaşımları, anahtar tabanlı olduğundan, al-
goritmanın detayları ile ilgilenilmez. Anahtarın güvenliğinin sağ-
lanması, sistemin genel güvenliğinin sağlanması ile eş anlamlıdır. 
Dolayısıyla anahtarlar, kriptografik yaklaşımların temel yapı taşla-
rıdır ve güvenlik, anahtarın güvenliğine veya bit katarlarının uzun-
luğuna bağlıdır. 
Anahtar uzunlukları farklılıklar gösterse de, anahtarlar, büyük bir 
sayı kümesinden seçilmiş değerlerdir. Mesela; 48 bitlik bir anahta-
ra örnek Şekil 2.4’de verilmiştir. Burada anahtarlar bit olarak ifade 
edilebildiği gibi farklı bir formada da sunulabilir. Base64 buna bir 
örnek olarak verilebilir. Anahtarların farklı uzunluklarda olabile-
ceğini belirtmiştik. Eğer 1024 bit uzunluğunda bir anahtar kulla-
nılıyorsa, 2
1024
farklı değer içerisinden seçilen bir sayının veya bu 
değerlerden birisinin anahtarınız olabileceğini hatırlatmakta fayda 
vardır. 
Simetrik algoritmalarda, yetkilendirilmiş kişilerin değişiminde 
veya işten ayrılmasında yeni bir anahtar değişikliğine ihtiyaç du-
yulabilir.
Anahtarları ve anahtarın önemini anlamak için, anahtarlara farklı 
açılardan bakılmasında ve farklı değerlerle mukayese etmemizde 
fayda vardır. Mesela; 2
64
=10
19 
değerinde bir büyüklüğü ifade eder. 
64 bitlik bir anahtar, 64 farklı 1100111111111111 1111110000000000 
1110001110000001 1000000011001101 oluşmaktadır. Bu bitleri, ikili 
taban yerine 16’lık veya farklı tabanlara göre ifade etmek de müm-
kündür. 

---

S İ B E R G Ü V E N L İ Ğ İ N T E M E L L E R İ 
57
Şekil 2.4. Şifrelemede Kullanılan Anahtar Örnekleri
Bunun yanında, verilen bu sayıların onluk tabanda gerçek değer-
lerle ifade edilmesi, bu sayıların büyüklüğü hakkında bize fikir ve-
recektir. Evrenin yaşının 10
10
yıl olduğu, dünyadaki atomların sayı-
sının yaklaşık 2
170
veya 10
51
tane olduğu, genetik olarak bir kişinin 
var olma ihtimalinin 300 milyarda 1 veya 2
40
olduğu, bir gün içinde 
yıldırım sonucu ölme ihtimalinin 9 milyarda 1 veya 2
33
olduğu dü-
şünülürse, anahtarların boyutları hakkında daha anlaşılabilir bir 
değerlendirme yapmak mümkün olabilecektir. 
“128-bit” veya “40-bit” kodlama ifadesi anahtarın boyutunu gös-
terir. 128-bit kodlamanın 40-bit kodlamadan yaklaşık olarak 3x10
26
kez daha güvenli olduğu bildirilmiştir. Moore kanununa göre her 
18 ayda ikiye katlanan PC hızı, 256-bit kodlamanın yakın bir gele-
cekte kolaylıkla kırılamayacağını göstermektedir. 40-bit kodlama-
nın ise artık kolaylıkla kırılabildiğini belirtmekte fayda vardır.
Anahtarları temel alarak, algoritmaları değerlendirdiğimizde, si-
metrik yaklaşımlarda tek bir anahtar üretimi yapılırken, asimetrik 
algoritmalarda, anahtarlar bir çift olarak üretilirler.
Simetrik bir algoritma için, anahtarın alıcıya iletilmesi, mutlaka giz-
li bir yoldan yapılması gerekmektedir. Burada iki kişi arasında ya-
pılacak olan haberleşmelerde pek sıkıntı yoktur, fakat ikiden fazla 
kişi ile güvenli haberleşileceği zaman sıkıntılar oluşmaktadır. Bu-
nun aşılması için bu yaklaşımda anahtar yönetimi gereklidir ve bu 
konu dikkat edilmesi gereken önemli bir husustur. Bu yaklaşımda, 
her bir bilgisayar bir başka bilgisayarla, diğer bilgisayarlardan ba-
ğımsız bir iletim hattı oluşturmaktadır. N elemanlı bir ağda N’in 2’li 
kombinasyonu kadar iletim hattı oluşacağı dikkate alınırsa bu işin 
zorluğu da ortaya çıkar. Küçük bir ağ üzerinde bunun bir problem