Hisoblash usuli Hisoblash usuli - quyidagi tartibda ko'rib chiqilayotgan hududning oltita demografik
imkoniyatlarini aniqlash va taqqoslashdan iborat.
1. Demografik imkoniyat , odamlar sanoat va fuqarolik qurilishi uchun mos bo'lgan
hududlarning mavjudligiga qarab quyidagicha aniqlanadi:
(3.1)
bu yerda
T р – hudud maydoni,
K 1 - sanoat va fuqarolik qurilishiga yaroqliligi uchun eng
yuqori ko‘rsatgichga ega bo‘lgan maydonning ulushini ko'rsatadigan koeffitsient (0,03 ... 0,06
oralig‘ida olinadi),
H 1 - tumanning ishlab chiqarish bazasi xususiyatiga qarab 1000 aholining
hududiga taxminiy ehtiyoji (20...30 ga oralig‘ida olinadi). Bu ko‘rsatkich ko‘pincha yeng yuqori
hisoblanadi. Biroq, tog'li hududlarda bu cheklangan bo'lib chiqishi mumkin va rivojlanish
hududining demografik imkoniyatlarini aniqlaydi. Hududi kichik, ammo aholi zich joylashgan
joylarda ushbu ko'rsatkichni sanoat va aholi uchun turlicha aniqlash maqsadga muvofiqdir.
2. Hududning sig‘imi , odamlarning er usti suvlari uchun sig'imi quyidagicha aniqlanadi:
(3.2)
bu yerda
E - hududga kiraverishdagi suv oqimlaridagi harajatlar miqdori, m
3
/kun,
K 2 –
oqova chiqindii suvlarni suyultirish zarurligini hisobga oladigan koeffitsient (daryolarda: janubiy
oqim
K 2 =0,25 , shimoliy oqim
K 2 =0,10 ga teng qilib olinadi), P - 1000 aholi uchun standart suv
ta'minoti (kuniga 1000 dan 2000 m
3
gacha olinadi).
3. Hududning sig‘imi , odamlarning er оsti suvlari uchun sig'imi quyidagicha aniqlanadi:
(3.3)
bu yerda
