Həlim və cövhərlər alınan bitkilə
Azərbaycanca Rusca
Latınca
№ 1
2
3
Biyan
Лакричник, лакрица, солодка
Элйъйрщиза Л
1
Acılıq otu
Хвой Ephedra
2
Acı yovşan
Полынь горькая
Artemisia
absinthium
Л
3
Acı paxla
Люпин
Lupin
4
Acı qovuq (zəncirotu)
Одуванчик лекарственный
Taraxacum officinalle wigg
5
Adaçayı (sürvə)
Шалфей
Salvia verticillata Л
6
Adi zirə
Тмин обыкновенный
Carum carvi Л
7
Ağəsmə (çəmərlik)
Ломонос
Clematik
8
At pıtrağı (pıtraq otu)
Лопух (репейник)
Aretium lappa Л
9
Ayıdöşəyi
Папоротник
Dryopteris adans
10
Anxuza
Анхуза (воловик однолетний)
Anchusa officinalis Л
11
At əvəliyi
Щавель конский
Rumex cjnfertus wild.
12
Azimin
Азимина
Papaw
13
Berqamot
Бергамот
Citrus bergamia Л
14
Aş soğan
Лук репчатый
Allium Л
15
Bat-bat
Белена
Hyoscyamus Л
16
Biyan
Солодка лакричник лакрица
Элйъйрщиза
17
Carçəkən
Бирючина
Privet Л
18
Çətənə (kənaf)
Конопля сорная
Cannabis ruderalis lanisch
19
Çobanyastığı (mollabaşı)
Ромашка кавказская
Matricoria aurea Л
20
Dağlaləsi (xaşxaş)
Мак (сомосейка)
Папавер рщоеас Л
21
Dağ tərxunu
Пижма (дикая рябинка)
Танаъетум вулэаре Л
22
Dazıotu
Зверобой
Щупериъум Л
23
Dəlibəng
Дурион
Датура Л
24
Dəmirovotu (ziyillotu)
Чистотел
Ъщелидониум Л
25
Ağpəncər
Марь белая
Ъщеноподиум аллум Л
26
Əsmə
Анемонг, ветренница лютичная
Анемоне ранунъулодиес Л
27
Gəcəvər
Аир болотный
Аъорус Л
28
Gənəgərçək
Клещевина
Риъинус
29
Gərməşov
Берсклет
Еуонумус Л
30
Gijitkən
Крапива жгучая
Уртика Л
31
Gülümbahar
Календила, ноготки лекарственные
Ъалендула Л
32
Xardal (çöl)
Горчица полев ая
Sinapus arvensus L
33
İris
Ирис (купена)
Ирис соломонс сеал
35
8
359
1
2
3
34
İstiot (qırmızı)
Перец красный
Ъапсиъум Л
35
Günəbaxan(birillik)
Подсолнечник однолетный
Щелиантщус аннус Л
36
Xəşəmbül (sarı)
Донник жёлтый
Мелилотус
37
Kəklikotu
Чабрец (тимьян)
Тщумус Л
38
Küknar
Ель
Спруъе
39
Köpəkdili otu
Чернокорень
Ъйноэоссум оффиъинале Л
40
Kəpənəkçiçək
Борец (акотин)
Аъонитум Л
41
Qaraçöhrə
Тисс ягодный
Тахус Л
42
Qatırquyruğu
Хвои полевой
Егнисетум арвенсе Л
43
Qərb tuyası
Туя западная
44
Qızılağac
Ольха серая
45
Qırxbuğum
Горец
Полйэонум щйдропипер
46
Quzukökəldən (sudotu)
Осот полевой
Сонъщус арвенсис Л
47
Qıfotu
Барвинок
Винса Л
48
Kartof
Картофель
Соланум туберозум
49
Kibrəağacı
Гледичя
Эледитъщиа Л
50
Pitraqotu (at pıtrağı)
Лопух, репейник большой
Арътиум лаппа Л
51
Lavanda
Лаванда
Лавандула
52
Limon
Лимон
Ъитрус Л
53
Mahmızçiçək
Живокость
Делпщиниум 2
54
Məxmərçiçək
Бархатцы
Мариэолд
55
Moruq
Малина
Рубус Л
56
Nastursiya
Настурция
Настуртиум
57
Nanə
Мята перечная
Ментща пиперита Л
58
Maxorka
Махорка
Ниъотина рустиъа Л
59
Öldürgən
Ветренница лютичная
Анемоне ранунъулодиес Л
60
Petuniya
Петуния
Петунийа
61
Pitroq
Дурнишник
Хантщиум струмариум Л
62
Pomidor
Томат
Лйъоперсиъон есъулентцм
63
Reyhan (uşqun)
Ревень
Рщеум Л
64
Rəvənd
Базилика
Оъинум фасилиъум Л
65
Sarımsaq
Чеснок посевной
Аллиум сативум
66
Senna
Сенна лекарственная
Сенна
67
Sığırdili (dilçək)
Живучка
Ажуга ъщина Същреб
68
Sitrus bitkiləri
Цитрусовые
Ъитрус
69
Sofora
Софора
Сопщора Л
35
9
360
1
2
3
70
Südləyən
Молочай
Емпщорбиа пеплус Л
71
Sumaq
Сумах дубильный
Рщус Л
72
Sürməbaşlı
Кровохлебка
Санэиосорба оффиъиналис Л
73
Sığırquyruğu
Коровяк
Вербасъум пщланоидес Л
74
Şam
Сосна
Пинус Л
75
Şüyüd
Укроп
Анетщум Л
76
Viqna
Вигна
Виэна Л
77
Yergiləsi
Физалис (мексиканский томат)
Пщйсалис
78
Yerfındığı
Арахис
Араъщис щйпоэанеа
79
Yunan
Грецкий орех
Инэланс реэиа
80
Zənc,əfil
Имбирь лекарственный (куркума)
81
Boymadərən
Тысячелистник
Аъщиллеа миллефолиум Л
82
Tütün
Табак
Ниъотина Л
83
Qara soğan
Черемша
Аллиум урсинум
36
0
361
Həlim və cövhərlərin tətbiq olunduğu zərərverici və xəstəliklərin adları
Мейвя, эилямейвя вя тярявяз
биткиляринин ады
Зярярвериъи вя хястяликлярин ады
Щялим вя ъювщярин щазырланмасы цчцн тяклиф едилян
биткилярин сыра сайы
1 2
3
Yarpaqbükənlər, meyvəyeyənlər, güvələr
61; 49; 2; 52; 18;
Mənənələr, ballıca, yastıcalar
14; 4; 33; 57; 1; 64; 81; 52; 43;
Meyvə gənələri
57; 14; 31; 47; 4; 61;
Alma,
armud
Dəmgil
2; 13;
Mənənələr, mişarçılar, yarpaqbükənlər, meyvəyeyənlər, güvələr
2; 49; 33; 61; 47; 81;
Gənələr
4; 61;
Gilas,
gilənar
Milçəklər
56
Gənələr
14; 64; 81; 61; 18;
Uzunburunlar
33; 53;
Boz çürümə
31; 64; 1;
Unlu şeh
72
Çiyələk,
moruq
Moruq böcəyi
61; 31;
Soğan milçəyi
Тцтцн;
Soğan güvəsi
61; 49; 33;
Soğan nematodu
53; 30;
Soğan və sarmısaq
Soğan yarpaqbirəciyi
31;
Mənənələr, trips, tor gənəsi
Тцтцн; 47; 14; 4; 67; 11; 53; 73; 37; 64;
Xiyar, qarpız,
yemiş, balqabaq
Unlu şeh
72; 74;
Kolorado böcəyi;
33;
Sovkalar, ağqanadlı, kartof güvəsi
33; 2;
Fitoftora
64; 2;
Kartof,
pomidor
Ştrix
2; 13;
Kələm,
kökümeyvələr
Mənənələr, güvə, milçəklər, çuğundur qalxanlısı, tripslər,
pulcuqqanadlılar, bağacıqlar
11; 14; 1; 33; 64; 49; 18; 31; 2; 37; 73; 30; 53;
36
1
362
Həlim və cövhərlərin hazırlanma qaydaları
Sıra
№-si
Bitkilər
İstifadə olunan
orqanlar
İstifadə
forması
Hazırlanma və istifadə olunma qaydaları
1
Baş soğan
Kök yumrusunun
pulcuqlarından
həlim
200 qram baş soğanın pulcuqlarını 10 litr qaynar suya tökərək 4-5 gün
saxlandıqdan sonra süzürlər. İstifadə vaxtı ½ nisbətində durulaşdırılır. Beş
gündən bir olmaqla çiləmə təkrar olunur.
Həlim süzüldükdən sonra süzgəcdə qalan pulcuq qalıqlarını cərgələrə və ya
sahəyə səpmək lazımdır.
həlim
400 qram bitki qalığını 10 litr suya tökərək iki gün saxlayırlar. Məhlulu
süzərək ½ nisbətində durulaşdırırlar. Çiləmədən əvvəl 40 qram təsərrüfat
(paltar) sabunu əlavə olunur.
2
Tütün və tənbəki
Yarpaqları qurudan
zaman əmələ gələn
qalıqlardan
cövhər
400 qram qurudulmuş bitki qalıqlarını 10 litr suda bir gün saxlayırlar. Bir
gündən sonra iki saat qaynadırlar. Soyudulmuş məhlul ½ nisbətində
durulaşdırılır. Çiləmədən əvvəl 10 litr cövhərə 40 qram təsərrüfat sabunu əlavə
edilir.
4 kq təzə yaşıl kütlənin üzərinə 10 litr su tökərək həzin alovda 30 dəqiqə
qaynadırlar. Soyumuş məhlulu süzür, istifadədən əvvəl 1/3 nisbətində
durulaşdıraraq 40 qram (hər on litrə) təsərrüfat (paltar) sabunu əlavə edirlər.
3
Pomidor
Sağlam yaşıl kütlədən
cövhər
Payızda hazırlanmış (qurudulmuş) həlimdən də cövhər hazırlamaq olar. Bunun
üçün 4 kq bəlim xırda doğranaraq üzərinə 10 litr su əlavə olunur. Məhlul 30
dəqiqə həzin odda bişirilir. Soyumuş cövhər süzülür və ¼ nisbətində
durulaşdırılır. Hər on litr cövhərə 40 qram təsərrüfat (paltar) sabunu əlavə
olunur.
4
Boymadərən
Çiçəkləmə dövrü
yığılmış bütün yaşıl
kütlədən
cövhər
800 qram qurudulmuş yaşıl kütlə xırdalayaraq qaynar su ilə pörşələyirlər.
Məhlulu 10 litrə çatdıraraq 36-38 saat saxlayır və ya 30 dəqiqə qaynadırlar,
çiləmədən əvvəl həlim və ya cövhərə 40 qram təsərrüfat (paltar) sabunu əlavə
olunur.
5
Acı yovşan
Çiçəkləmə dövrü
yığılmış bütün yerüstü
hissədən
cövhər
Bir kiloqram qurudulmuş kütlə 10-15 dəqiqə qaynadılır. Soyudulmuş cövhər
süzülür və 10 litr olanadək su əlavə olunur. Hər 10 litr məhlula 40 qram
təsərrüfat (paltar) sabunu əlavə olunur.
36
2
363
6
Acı qovuq
(zəncirotu)
Dostları ilə paylaş: |