Ekte nenpòt moun Pèsòn pa 100 pousan sèt
Yüklə 102,29 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Jèn ak mwen jèn, moun l a vi
l ak moun nan b anl y e: PPD k
a af ekte nenpòt moun Pèsòn pa 100 pousan sèt en poukisa moun ri ve fè depr
esyon aprè ak ouchman, men fak tè risk yo enkli:
•
òmòn kò a • Y on gw osès dif isil
• Y on ak
ouchman ki pat fèt jan yo t e
p lanif
ye l l a • Pwob lèm med
ikal ak manman an oswa ak tibebe a • Ou
pa dòmi ase • Ou santi w sèl • Pèt libète • Chanjman brit sou kou nan w outin kay la
oswa tra vay l
a • Antesedan pèsonèl oswa family al pou d
epresy on • Ekspery ans ou te fè opar avan ak PPD • Ou pa gen ase sipò nan m en fanmi w oswa zanmi w • Nivo s trè s elve
Byenk
e gen kèk fanm ki g en plis chans pou y o fè ekspe
ryans d epresy
on pase lòt, PPD ka rive
avèk n enpòt gw osès oswa akouchman, m enm si yon fanm t e g en lòt tibebe san y o pa t fè ek pery ans pw oblèm emosy onèl. Fanm nan t out
kilti, laj , ni
vo revni, ak r as ka gen yen PPD
.
Li enpòtan pou sonje PPD se pa fòt pèsòn, epi gen t retman ki d isponib. – Elizabeth, Roebling, N.J. pale lè w santi w deprime 1-800-328-3838 Si w panse oumenm oswa yon moun ou renmen ka genyen PPD (Postpartum Depression-PPD): • Pale konsènan santiman w avèk moun ou fè konfyans • Fè doktè w lan konnen sa • Mande manm fanmi ak zanmi yo pou yo ede w pran swen tibebe a • Manje bagay ki bon pou lasante • Fè egzèsis pou ka gen plis enèji • Rantre nan yon gwoup sipò PPD • Chèche tretman si w santi kè w pa kontan epi sa dire plis pase de semèn • Rele 1-800-328-3838 pou jwenn sèvis ki ofri tretman touprè lakay ou (pou rezidan Noujèze yo) • Vizite www.njspeakup.gov Santiman sen ant yon manman ak pitit li enpòtan pou kwasans fizik ak emosyonèl tibebe a. Lè w ret tann twò lontan anvan ou chèche tretman pou PPD sa ka pwodui efè alontèm.
Founisè swen medikal yo ak konseye ki otorize ka ede yon fanm jwenn tretman ki miyò pou li. Tretman sa a enkli terapi apwopriye, medikaman ki san danje, epi gwoup sipò. 1-800-328-3838 www.njspeakup.gov Pale lè w santi w deprime Rekonèt Depresyon Aprè Akouchman W ap fè miwomib a, w ap mon te w ap desan n: Pl izyè ka
lite imè PP
D Chak nouvo tibebe difera n me
nm jan
ch ak
nouvo manman dif era n tou. G
en kèk fanm ki pase peryòd gw osès la ak pr emye
jou yo kòm manman avèk anpil l ajwa. G en kèk lòt ki t ravèse difera
n kalit e emosyon, s antiman lajwa ak kè kontan y
on minit epi li ka santi l sèl ak dlo nan je l nan lòt minit la. N an pifò ka, santiman t ris
tè yo leje epi y o pase r apidman, men pafwa y o ka grav
epi yo pa pase. B agay ki enpòtan an se pou konpr ann dif
era ns lan epi pou chèche èd lè sa n esesè.
Jiska 80 pous an nouvo
manman yo kri ye
fasilman oswa yo s anti yo g en strès aprè y o f
in akouche y on tibebe. Santiman s a y
o, y o r
ele << baby blues >> , souvan k onn disparèt nan d etw
a semèn. Men, g en kèk fanm ki santi y on t
ristès lou ki pa disparèt. F anm sa y o ka g
en d epresy
on aprè akouchman (pos tpartum d epres
sion - PPD) oswa, yon k on disy
on ki pi ra, y o r
ele sik oz aprè
akouchman (pos tpartum psy chosis). Y on fanm ki gen
yen y oun nan pw oblèm gr av s
a y o ka g
en yen
dif ikilte pou l d evlope y on lyen ak tibebe l l a. Li ka santi li pa y on bon manman. Li ka panse li pa renm
en tibebe l la ase. Santiman s a y o boul
vèsan. M en fanm y o d we
konn en gen t
retman ki d isponib pou sa.
< bezw
en kon
prann depresyo n a prè ako
uchman se yo n b agay nò
mal. S a r
ive menm
fanm ki
byen ekilib re m antalman.>> – Al y son
, Ea st Winds or, N.J . Lè yon fanm gen yon tibebe... <<
Aspè pozitif ki genyen lè m chèche èd pou tretman PPD sèke sa fè m vin yon fanm ki gen plis kouraj kounye a.>> Te le fò n 1- 80 0- 32 8- 38 38 Si t En tè nè t nj sp ea ku p.g
ov 1 fanm sou 10 Fè eksperyans depresyon pandan gwosès. Sentòm sa yo se tankou
men
yo parèt anvan tibebe a fèt.
Fè eksperyans
aprè yo fin akouche. Yo ka tonbe kriye san ankenn rezon aparan, yo ka santi yo enpasyan, iritab, ajite epi anksye.
Fè eksperyans depresyon aprè akouchman. Yon fanm ki gen PPD ka santi l angoudi, tris, anbwouye, anksye, iritab, koupab, epi li ka gen difikilte pou l sonje kèk bagay. Li ka gen pwoblèm pou l manje epi pou l dòmi. Li ka pè pou l pa fè tibebe a oswa fè tèt li mal. Imè li ka chanje pou l sot nan byen kontan epi pou l rive vin tris anpil. Li ka santi l san kontwòl. Li ka vle evite moun oswa evite pale sou fason li santi li.
Fè eksperyans sikoz aprè akouchman, ki souvan rive nan twa premye mwa aprè akouchman an. Maladi a ra, epi sentòm yo grav anpil. Yon fanm ki fè sikoz pa konnen sa ki reyèl ak sa ki imajinè. Li ka fè alisinasyon oswa ilizyon. Li ka paka dòmi. Aksyon l yo ka enprevizib.
Ant 11 000 ak 16 000 fanm soufri ak PPD chak ane.
PP D: Y on k ondisy
on t anporè epi y
o k a tr
et e Gen yen y on tibebe se y on k oke
nnchenn chanjman nan lavi y on moun. PPD ka af ekt
e nenpòt fanm ki: • Ansent
• T e f
enk fè y on tibebe • T e m
ete fen a y
on gw osès oswa ki te fè fosk ouch
• T e sispann bay t ete PPD ka parèt dèjou oswa menm dèm wa aprè akouchman an. Si y avètisè y o d
ife ran pou t out moun men y o enkli: • Pwob lèm pou w dòmi, oswa ou dòmi t
wòp • Chanjman nan apeti – ou manje plis oswa ou manje m wens
• Ou
santi w irit e, fache, oswa nève • Ou
pap jwi lavi a tank ou nan tan lontan • Mank ent erè nan tibebe a • Mank ent erè nan zanmi ak fanmi • Mank ent erè pou zafè sèks • Santiman kilpabilit e oswa santiman ou pa v
o an yen
• Santiman d ezespwa •
san k ont
wòl • Ou santi ou se y on mo
ve manman • Ou santi w ta fè tibebe a mal oswa fè tèt ou mal
Fanmi ak zanmi ka s anti yo fache ak oz chanjman imè sa y
o; an fèt, yo ka r emake g en kèk p
wob lèm
menm an van nouvo manman an rey alize sa. Y o ka ede lè y o pasy an epi yo bay sipò. Men, l anmou ak sipò ka pa ase. Lè sentòm y o dir
e pi lontan pase 2 semèn oswa y o af
ekt e kapasite y on fanm g en yen pou l jwi l avi li, manm fanmi yo d we ank our
aje nou vo manman an pou l chèche èd to utsuit. Kit sentòm y o leje kit yo gr
av, a vèk yon t retman ap wopri
ye, n enpòt
moun ka jwenn g erizon pou PPD .
Jèn ak mwen jèn, moun lavil ak moun nan banlye: PPD ka afekte nenpòt moun Pèsòn pa 100 pousan sèten poukisa moun rive fè depresyon aprè akouchman, men faktè risk yo enkli:
•
• Yon gwosès difisil • Yon akouchman ki pat fèt jan yo te planifye l la • Pwoblèm medikal ak manman an oswa ak tibebe a • Ou pa dòmi ase • Ou santi w sèl • Pèt libète • Chanjman brit sou kou nan woutin kay la oswa travay la • Antesedan pèsonèl oswa familyal pou depresyon • Eksperyans ou te fè oparavan ak PPD • Ou pa gen ase sipò nan men fanmi w oswa zanmi w • Nivo strès elve Byenke gen kèk fanm ki gen plis chans pou yo fè eksperyans depresyon pase lòt, PPD ka rive avèk nenpòt gwosès oswa akouchman, menm si yon fanm te gen lòt tibebe san yo pa t fè ekperyans pwoblèm emosyonèl. Fanm nan tout kilti, laj, nivo revni, ak ras ka genyen PPD.
Li enpòtan pou sonje PPD se pa fòt pèsòn, epi gen tretman ki disponib. – Eliz
abet h, R
oeblin g, N.J
. p a
le lè w sa
nti w dep rime
1-800-32 8-3838
Si w panse oumenm oswa y on moun ou renm en ka gen
yen PPD (P ostpart
um Depres sion-PPD): • Pale k
onsènan santiman w a vèk moun ou fè kon fya
ns • Fè doktè w l an konn en sa
• Man
de manm fanmi ak zanmi y o pou y
o ede w pr an swen tibebe a • Manje bagay ki bon pou l asant e • Fè egzèsis pou ka gen p lis enèji • Rant
re nan y on gwoup sipò PPD • Chèche tretman si w s anti kè w pa kontan epi sa d ire plis pase d e semèn • Rele 1-800-328-38 38 pou jwenn sèvis ki ofri tretman t ouprè lakay ou (pou r ezidan
Noujèze y o) • Vizit e www.njspeak up.g ov
Santiman sen ant y on manman ak pitit li enpòtan pou kwas ans fizik ak emosy onèl tibebe a. Lè w ret tann t wò lontan anvan ou chèche tretman pou PPD s a ka p wodui efè alontèm. Founisè sw en med ikal yo ak k onseye ki ot orize
ka ede y on fanm jwenn t retman ki mi yò pou li. T retman s a a enkli t erapi ap wopri
ye, m ed ikaman ki san danje, epi gw oup sipò. 1-800-328-3838 www.njspeak up.g ov
lè w santi w deprim e Re konèt Depr esyon
Aprè Akouchman W ap fè miwomiba, w ap monte w ap desann: Plizyè kalite imè PPD
Chak nouvo tibebe diferan menm jan chak nouvo manman diferan tou. Gen kèk fanm ki pase peryòd gwosès la ak premye jou yo kòm manman avèk anpil lajwa. Gen kèk lòt ki travèse diferan kalite emosyon, santiman lajwa ak kè kontan yon minit epi li ka santi l sèl ak dlo nan je l nan lòt minit la. Nan pifò ka, santiman tristè yo leje epi yo pase rapidman, men pafwa yo ka grav epi yo pa pase. Bagay ki enpòtan an se pou konprann diferans lan epi pou chèche èd lè sa nesesè. Jiska 80 pousan nouvo manman yo kriye fasilman oswa yo santi yo gen strès aprè yo fin akouche yon tibebe. Santiman sa yo, yo rele << baby blues >> , souvan konn disparèt nan detwa semèn. Men, gen kèk fanm ki santi yon tristès lou ki pa disparèt. Fanm sa yo ka gen depresyon aprè akouchman (postpartum depression - PPD) oswa, yon kondisyon ki pi ra, yo rele sikoz aprè akouchman (postpartum psychosis). Yon fanm ki genyen youn nan pwoblèm grav sa yo ka genyen difikilte pou l devlope yon lyen ak tibebe l la. Li ka santi li pa yon bon manman. Li ka panse li pa renmen tibebe l la ase. Santiman sa yo boulvèsan. Men fanm yo dwe konnen gen tretman ki disponib pou sa.
< se yon bagay nòmal. Sa rive menm fanm ki byen ekilibre mantalman.>> – Alyson, East Windsor, N.J. Lè y
on fanm
gen yon
tib ebe...
<spè po zitif ki
genyen lè
m c hèche èd pou tretman PPD sèke sa fè
m v in
yon
fanm k i gen pli
s k ouraj kou nye a
.>> T e l e f ò n 1 - 8 0 0 - 3 2 8 - 3 8 3 8 S i t E n t è n è t n j s p e a k u p . g o v
Fè ekspe
ryans d epr
esyon pan dan gw
osès. Sentòm sa y o se tank ou
<< baby blues >> men
yo parèt an van tibebe a fèt.
Fè ekspe ryans
<< baby blues >> aprè yo f in akouche. Y o ka t
onbe kriye san ank
enn rezon apar an, yo
ka santi y o enpasy
an, iritab, a jite epi anksy e.
Fè ekspe ryans d
epr esyon aprè ak ouchman. Y on fanm ki g en PPD ka santi l an go udi, t ris, anbw
ouye, anksy e, iritab, k oupab, epi li ka g en
dif ikilte pou l sonje kèk bagay . Li ka gen pw ob lèm pou l manje epi pou l dòmi. Li ka pè pou l pa fè tibebe a oswa fè tèt li mal. Imè li ka chanje pou l sot nan byen k ontan epi pou l ri ve vin tris anpil. Li ka s anti l san k ontwòl. Li ka vle evit e moun oswa evit e pale sou fason li santi li.
Fè ekspe ryans sik oz aprè akouchman, ki sou van
rive nan twa pr emye mw
a aprè akouchman an. Mal
ad i a r
a, epi sentòm yo gr av anpil. Y on fanm ki fè sikoz pa k onnen s a ki r
eyèl ak sa ki ima jinè.
Li ka fè alisinasyon oswa ilizy on. Li ka paka dòmi. Aksyon l y o ka enpr evizib .
Nan N oujèze Ant 11 000 ak 16 000 fanm soufri ak PPD chak ane.
PPD: Yon kondisyon tanporè epi yo ka trete Genyen yon tibebe se yon kokennchenn chanjman nan lavi yon moun. PPD ka afekte nenpòt fanm ki: • Ansent
• Te fenk fè yon tibebe • Te mete fen a yon gwosès oswa ki te fè foskouch • Te sispann bay tete PPD ka parèt dèjou oswa menm dèmwa aprè akouchman an. Siy avètisè yo diferan pou tout moun men yo enkli: • Pwoblèm pou w dòmi, oswa ou dòmi twòp • Chanjman nan apeti – ou manje plis oswa ou manje mwens • Ou santi w irite, fache, oswa nève • Ou pap jwi lavi a tankou nan tan lontan • Mank enterè nan tibebe a • Mank enterè nan zanmi ak fanmi • Mank enterè pou zafè sèks • Santiman kilpabilite oswa santiman ou pa vo anyen • Santiman dezespwa • W ap kriye san kontwòl • Ou santi ou se yon move manman • Ou santi w ta fè tibebe a mal oswa fè tèt ou mal Fanmi ak zanmi ka santi yo fache akoz chanjman imè sa yo; anfèt, yo ka remake gen kèk pwoblèm menm anvan nouvo manman an reyalize sa. Yo ka ede lè yo pasyan epi yo bay sipò. Men, lanmou ak sipò ka pa ase. Lè sentòm yo dire pi lontan pase 2 semèn oswa yo afekte kapasite yon fanm genyen pou l jwi lavi li, manm fanmi yo dwe ankouraje nouvo manman an pou l chèche èd toutsuit. Kit sentòm yo leje kit yo grav, avèk yon tretman apwopriye, nenpòt moun ka jwenn gerizon pou PPD. Yüklə 102,29 Kb. Dostları ilə paylaş:
|