Biomassani foydali energiyaga o‘zgartirish jarayonlari
Keng tarqalgan biomassa tiplarini qayta tiklanuvchan energiya manbasi sifatida foydali energiyaga o‘zgartirishning foydalanilishi mumkin bo‘lgan bir qator texnologiyalari mavjud. O‘zgartirish texnologiyasi energiyani issiqlik yoki elektr energiyasi shaklida bevosita foydalanish yoki suyuqlik ko‘rinishidagi bioyoqilg‘i va yonuvchan biogazga aylantirishni ko‘zda tutishi mumkin.
4.18-rasm. Biomassa energiyasida ishlovchi 1000 kVt quvvatli isitish stansiyasining umumiy ko‘rinishi (Avstriya).
Hozirgi davrda biomassa manbasining ayrim sinflari uchun undagi energiyadan foydalanishning bir nechta texnologiyalari mavjud bo‘lgani holda boshqalari uchun faqat bittadan mos yagona texnologiya mavjud.
4.3.4.1. Biomassani foydali energiyaga issiqlik va kimyoviy jarayonlarda o‘zgartirish
Biomassani boshqa turdagi kimyoviy shaklga o‘zgartirishda issiqlik asosiy rolni o‘ynaydigan bir qator jarayonlar mavjud. Yoqish, torflash, peroliz va gazlashtirish singari prinsipial jihatdan bir-biridan kimyoviy reaksiyaning jalb etilish darajasi bilan farqlanuvchi (asosan jarayonda kislorodning miqdori va harorat bilan) asosiy o‘zgartirish usullari qo‘llaniladi.
Bundan tashqari, yana bir qator nisbatan kamroq tarqalgani holda ko‘proq eksperimental xarakterda yoki yaratilish jarayoniida bo‘lgan darajali gidrotermal va gidrojarayonlarning yutuqlaridan foydalanuvchi usullar ham mavjud. Ularning ayrimlari yuqori darajada ho‘l tarkibli biomassadan foydalanish yoki uni boshqa qulayroq shaklga o‘zgartirish uchun ishlab chiqilgan. Ba’zi issiqlikdan foydalanishga asoslangan usullar issiqlik va elektr energiyalarini birgalikda ishlab chiqarish va birgalikda yoqishni ko‘zda tutadi. Tipik biomassa elektr stansiyalarining samaradorligi 20-27% ni tashkil etadi.
Biomassani foydalanish uchun qulay bo‘lgan boshqa turdagi ko‘rinishga o‘zgartirishning bir qator kimyoviy jarayonlarga asoslangan usullari ham mavjud.
Yuqoridagilardan tashqari biomassani foydalanish qulay bo‘lgan boshqa shakllarga o‘zgartirish va ishlatishnng biokimyoviy usullari ham mavjud.
Dostları ilə paylaş: |