Elektr sistemalarni holatini ifodalovchi nochiziqli tugunlar tenglamalarini tuzish

4. Elektr va magnit kuchlanish vektori
Faraz qilaylak, fazoda biror bir Kinersional koordinatalar sistemasiga nisbatan tinch holatda turgan zaryadlar to’plami berilgan bo’lsin. Fizikada fazoning berilgan nuqtasida joylashgan e elementor zaryadiga zaryadlar sistemasi tomonidan ta’sir qiluvchi elektir kuchlarini o’zgarish mumkun. Ma’lumki qo’zg’lmas zaryadga ta’sir qiluvchi kuch faqat uning holati va miqdoridan bog’liq.
(1.2)
ga teng, buerda E elektir kuchlanish vektori deb biror bir ventor, vektor maydoni alohida zaryadlar maydoni yig’indisi sifatida hosil bo’ladi.
Zaryad va maydon orasidagi munosabatga 2ta nuqtai nazar bo’lishi mumkin. Mayda zaryadlar yordamida paydo bo’ladi yoki zaryadlar mavjud elektir maydonining xos nuqtalaridan iborat deb hisoblash mumkun.
Xuddi elektir kuchlanganlik Q vektoriga o’xshash elementor tok ta’sirini yig’ish yo’li bilan magnit maydon xarakteristkasi sifatida magnit kuchi langanlik vektori kiritiladi, uning yordamida magnit o’zaro ta’sir kuchlaini hisobga olish mumkin.
Elementarmagnit yoki tok xarakteristikalariuchun kichik magnit dipol moment shunday kiritiladiki, maydon tomonidan momentli elementor magnit strelkasiga ta’sir qiluvchi kuch juflari momentlari ushbu
(1.3)
Formula orqali hisoblanadi. Agarda magnit maydon bir jinsli bo’lsa, H = const, U holda maydonning elementar bipolga ta’siri holga teng. Faqatgina F. moment farqli. Agarda magnit maydon H bir jinsli bo’lmasa, u holda F. momentdan tashqari quyidagi formula bilan aniqlanuvchi kuch ham paydo bo’ladi:

bu yerda –elementar tok joylashgan nuqtada bipol yo’nalishi bo’yicha fazoning berilgan nuqtasida elektir va magnit maydoni kuchlanligi bu nuqtada joylashgan qo’zg’lmas elektir zaryadlari va har xilorien tirlangan elementar magnitlarga ta’sir qiluvchi (1.2) kuch va (1.3) moment o’zgarishlari bo’yicha aniqlanishi mumkun.
Shunday qilib, elektromagnit maydon bo’shliqda fazoning har bir nuqtasida va vaqtning har bir momentida 2 ta vektor bilan xarakterlanadi – elektir maydoni kuchlanganligi va H – magnit kuchlanganligi. vektorlar, - zaryad zichligi, elektir toki zichligi ventori elektrodinamikaning asosiy tushunchalaridan iborat.