Elektrik-elektronik mühendiSLİĞİ BÖLÜmleri İle tip fakülteleri arasindaki İŞBİRLİĞİNİn eğİTİm ve sağlik hizmetleriNİn kalitesi

2. Biyomedikal Mühendislik Birimlerinin Genel Yapısı ve İşlevleri
Bu bölümde hastane içinde teşkilatlanması düşünülen Biyomedikal Mühendislik Birimleri tarafından yerine getirilebilecek hizmetler genel hatları ile verilmektedir.

1. 
   Biyomedikal Mühendislik Birimlerinin Görev ve Sorumlulukları: Mühendis ve teknisyenlerden oluşan bu birimlerin görev ve sorumluluklarını aşağıdaki şekilde sıralamak mümkündür [1]:
   
   • 
     Hastane bünyesindeki Biyomedikal Mühendislik Birimlerinin yönetim ve denetimi.
     
   • 
     Biyomedikal konularında araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde bulunmak.
     
   • 
     Tıbbi cihazlar ile ilgili tasarım, değişiklik, bakım ve onarımlar yapmak.
     
   • 
     Tıbbi cihazların kalibrasyon işlemlerini yürütmek, yeni cihazların kalibrasyon işlem basamaklarını hazırlamak ve kalibrasyon faaliyetinin sürekliliğini sağlamak.
     
   • 
     Tıbbi cihazların bakım-onarım hizmetlerinin maliyet analizini yaparak verimliliklerini kontrol etmek.
     
   • 
     Yeni alınan ya da onarımdan gelen cihazların işlevsellik muayenelerini yapmak.
     
   • 
     Tıbbi cihazların envanterini oluşturmak, güncelleştirmek ve sayımlarını yapmak.
     
   • 
     Tıbbi cihaz ve sistemlerin etkin ve emniyetli bir biçimde kullanılabilmeleri için ilgili klinik personelini eğitmek.
     
   • 
     Hastanede bulunan tıbbi cihazlara ait teknik şema ve dökümanları arşivlemek.
     
   • 
     Yeni üretilen tıbbi cihazlara ait döküman arşivi oluşturmak.
     
   • 
     Bakım-onarım ve kalibrasyon faaliyetine yönelik olarak yıllık bazda yedek parça ihtiyacını tespit ve tedarik etmek.
     
   • 
     Yeni tıbbi teknoloji ile ilgili planlamalar yapmak ve satın alma öncesi tıbbi cihazlar ile ilgili değerlendirmelerde bulunmak.
     

2. 
   Biyomedikal Mühendislik Birimlerinin Yapısı: Birimlerin kuruluş yapılarında, hastane bünyesinde yer alan cihazların büyük bir bölümünün ileri teknoloji ürünü olması ve içerik yönünden birbirlerinden farklı olmaları nedeniyle branşlaşma esas alınmaktadır. Bu birimler başlıca dört kısımdan oluşmaktadır [1]:
   
   • 
     Mühendislik Kısmı
     
   • 
     Elektronik Tıbbi Cihazlar Kısmı
     
   • 
     Mekanik ve Elektro-mekanik Tıbbi Cihazlar Kısmı
     
   • 
     Tedarik Kısmı
     

3. 
   Kalibrasyon Çalışmaları: Yüksek teknoloji ürünü tıbbi cihazların işlevlerini uluslararası standartlar ile tanımlanan tolerans sınırları içinde tam olarak yerine getirip getirmediğinin saptanması ve belgelenmesi gerekmektedir. Biyomedikal Mühendislik Birimleri bu işlevi yerine getirmek için kalibrasyon faaliyetleri yürütürler. Cihaz işlevlerinin güvenilirliğinin kanıtı anlamına gelen kalibrasyon, hasta bakım kalitesini ve sağlıkta verimliliği doğrudan etkilemektedir [3,4].
   

4. 
   Bakım-Onarım Çalışmaları: Biyomedikal Mühendislik Birimleri yüksek teknoloji ürünü tıbbi
   

cihazların periyodik bakımlarını planlı bir şekilde yürüterek aşağıda sıralanan unsurları

hedeflemelidirler [1,3]:

• 
  Hasta, personel ve ziyaretçilere yönelik olarak oluşabilecek tehlike riskini azaltmak,
  
• 
  Cihazların arızalı kalma süresini azaltmak,
  
• 
  Bakımsızlıktan kaynaklanan arızaları önleyerek ilave onarım giderlerinden kurtulmak,
  
• 
  Cihaz ya da sistemlerde büyük arızalar oluşmadan sorunlar küçükken çözmek.
  

Planlı bakım faaliyetleri yürütülürken risk unsuru taşıyan sistemleri üç ana grupta toplamak gerekmektedir:Yüksek, orta ve düşük düzeyde risk taşıyan sistemler.

• 
  Yüksek risk taşıyan sistemler, yoğun bakım, hayati idame, tanı ve tedaviye yönelik sistemler olup, hasta bakımında ansal ve ciddi sorunlar oluşturabilir.
  

• 
  Orta düzeyde risk taşıyan sistemler, arızalanması, hatalı kullanımı ya da bulunmaması durumunda hasta ya da personele ciddi şekilde zarar vermeyen, fakat hasta bakımında sorunlar oluşturan sistemlerdir.
  
• 
  Düşük risk taşıyan sistemler ise arızalanması, hatalı kullanımı ya da bulunmaması durumunda hasta ya da personele zarar vermeyen, hasta bakımında da en az düzeyde sorun oluşturan sistemlerdir.
  

Planlı bakım sıklığını etkileyen diğer faktörler ise;

• 
  Klinik uygulama
  
• 
  Bakım talepleri
  
• 
  Üretici firma önerileri
  
• 
  Geçmişte oluşan sorunlar
  
• 
  Cihazın çalışmamasından kaynaklanan gelir kaybı
  
• 
  Onarıma ödenmek zorunda kalınan yüksek bedeller olarak sıralanabilir.
  

Planlı bakıma yönelik denetimler yıl boyunca yapılmalı, denetlemeler sırasında geçmişteki işgücü, diğer birimlere yönelik sorumluluklar ve hasta yoğunluk düzeyleri değerlendirilmelidir.

5. 
   Araştırma ve Geliştirme Faaliyetleri: Biyomedikal Mühendislik Birimlerinin önemli bir işlevi de araştırma ve geliştirmeye yönelik faaliyetlerde bulunmaktır. Biyomedikal mühendisliğinin uygulamaya yönelik araştırma alanları şunlardır [1,2]:
   
   • 
     İnsan fizyolojisi ile ilgili araştırmalar için sistem tasarımı
     
   • 
     Yapay organlarla ilgili yeni materyallerin araştırılması
     
   • 
     Kalbin işlevlerinin bilgisayar yardımıyla modellenmesi
     
   • 
     Tıbbi araştırma verilerinin analizi için yazılım geliştirilmesi
     
   • 
     Hayvanlarla ilgili fizyolojik işlevlerin monitörize edilmesi
     
   • 
     Hastayı monitörize etmek amacıyla telemetri sistemlerinin tasarımı
     
   • 
     İnsanın fizyolojik sistemine ait çeşitli parametreleri ölçmek amacıyla biyomedikal algılayıcıların tasarımı