Elektrik tutumu. Kondensatorlar


Kondensatorların birləşmələri



Yüklə 49 Kb.
səhifə3/3
tarix02.01.2022
ölçüsü49 Kb.
#45780
1   2   3
Elektrik tutumu. Kondensatorlar və onların birləşmələri

Kondensatorların birləşmələri

Kondensatorlar üç cür birləşə bilərlər: ardıcıl, paralel, qarışıq.



Ardıcıl birləşmə

Kondensatorların ardıcıl birləşməsi elə birləşməyə deyilir ki, bu birləşmədə birinci kondensatorun mənfi yüklü lövhəsi, ikincinin müsbət yüklü lövhəsinə, ikincinin mənfi yüklü lövhəsi üçüncünün müsbət lövhəsinə və s.bu qayda ilə birləşmiş olur.

Şəkil1. Kondensatorları ardıcıl birləşməsi

Kondensatorları ardıcıl birlədirdikdə (şəkil1) ayrı-ayrı kondensatorların lövhələrində toplanan elektrik yükləri qiymətcə bir-birinə bərabər olur.

Q= Q1=Q2=Q3 (1)



Dövrələrin sıxaclarındakı ümumi gərginlik ayrı- ayrı kondensatorların gərginlikləri cəminə bərabərdir.

U=U1+U2+U3 (2)

C = - düsturuna əsaslanaraq

; ;

Burada ümumi tutumu ifadə edir.

Bu gərginlikləri (2) ifadəsində nəzərə alsaq +

Buradan + (3) alınar.

Yəni, kondensatorların ardıcıl birləşməsində ümumi (ekvivalent) tutumun tərs qiyməti ayrı- ayrı kondensatorların tutumlarının tərs qiymətlərinin cəmi- nə bərabərdir.

İki kondensatorları ardıcıl birləşəndə ümumi ekvivalent tutum



(4)

Eyni tutumlu n sayda kondensatorlar ardıcıl birləşəndə ümumi ekvivalent tutum



olar.

Paralel birləşmə

Kondensatorları paralel birləşməsi elə birləşməyə deyilir ki, bu birləşmədə bütün kondensatorlar enerji mənbəyinin sıxaclarına qoşulur (şəkil2).

Şəkil2. Kondensatorları paralel birləşməsi

Kondensatorları paralel birləşməsində bütün kondensatorlardakı gərginliklər eyni olur.

U=U1=U2=U3 (1)

Əgər kondensatorların tutumları müxtəlifdirsə, eyni gərginlikdə onların lövhələrində toplanan yük də müxtəlif olur. Bu halda kondensatorların ümumi elektrik yükü ayrı- ayrı kondensatorların elektrik yüklərinin cəminə bərabərdir.

Q = Q1+Q2+Q3 (2)

Hər bir kondensatordakı yük C = düsturundan

= U (3)

Yüklərin qiymətlərini (2) ifadəsində nəzərə alsaq



U

Buradan (4)

alınar, yəni kondensatorların paralel birləşməsində ümumi (ekvivalent) tutum ayrı- ayrı kondensatorların tutumlarının cəminə bərabərdir.

Tutumları C olan n sayda kondensator paralel birləşəndə ümumi ekvivalent tutum



= nC olar.

Qarışıq birləşmə

Şəkil1. Kondensatorların qarışıq birləşməsi

Kondensatorları qarışıq birləşməsi elə birləşməyə deyilir ki, bu birləşmədə həm ardıcıl, həm də paralel birləşən kondensatorlar olur (şəkil 1).

Bu dövrənin ekvivalent tutumunu tapmaq üçün tutumların ardıcıl və paralel birləşməsindəki hesabat düsturlardan istifadə etmək lazımdır. Sxemdən görünür ki, C2 və C3 kondensatorları paralel birləşib. Bu iki kondensatorun tutumunu bir ekvivalent tutumla əvəz edək. Paralel birləşmənin düsturuna əsasən



C2,3=C2+C3 olar.

Alınan sxemdə (şək.1 b) C2,3 və C1kondensatorları ardıcıl birləşib. Onları ekvivalent tutmla əvəz edək. Ardıcıl birləşmənin düsturuna əsasən



Cekv= C1,2,3 = olar.

Alınan ekvivalent tutuma əsasən ekvivalent sxem şəkil1d-dəki kimi olacaqdır.
Yüklə 49 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin