Elektronika va asbobsozlik

Elektrolitik kondensatorlar ikkita koplama (oksidlangan va oksidlanmagan) tasmalar orasiga elektrolit shimdirilgan kogo zeki xomsurp tasmasini kiritib, ularni rulon kurinishida urab tayerlanadi. Mikrometrning yuzdan bir ulushi kalinligidagi aluminiy (ε=10) yeki tantal (ε=25) ning oksidlangan plenkasi dielektrik rolini bajaradi. Dielektrikning kichik kalinlikda bulishi elektrolitik kondensatorlar yukori solishtirma sigimda bulishligini ta’minlaydi. Elektrolit ikkinchi koplama vazifasini bajaradi, u birdan yuzlab voltlargacha bulga nish kuchlanishida talab etilgan elektr chidamlilikni ta’minlash uchun zarur va kondensator sxemasida cheklovchi sundiruvchi karshilik xisoblanadi. Aluminiy folga kalinligi 50-100 mkm, tantal folganiki esa 10 mkm gacha buladi.

Kup plastinkali konstruksiya uzgaruvchan sigimli xavo kondensatorlariga xosdir. Koprus 4, stator va rotor seksiyalari, uk va statorni osish sistemalari, uk 2 va tok ajratgich 6 bunday kondensatorlarning asosiy elementi xisoblanadi. Stator seksiyasi plastinalar 5 dan, rotor seksiyasi esa plastinalar 10 va 11 dan iborat. Ular turli yullar bilan (chokni bostirish, kavsharlash, chetlarini kayirish, utkazish usuli) shvellerlarga va ukka urnatilgan buladi. Rotor, odatda, korpusga (yerga) ulangan, stator esa, undan ajratilgan buladi.
Ukni aylantirganda, rotor va stator plastinalarining uzaro xolati 0 dan 180º gacha bulgan oralikda uzgaradi, natijada ularning tusilishi va kondensatorning sigimi xam uzgaradi. Sigimning uzgarish konuni aylanish barchagiga karab, kupincha rotor plastinalarining shakli, ba’zida esa, stator plastinalarining shakli bilan belgilanadi.

Turumostligi 8 ukning ravon aylanishini sozlash uchun xizmat kiladi. Rotorning chekkadagi plastinalari 10 kirkilgan buladi. Plastina sektorining bir kismini kayirib yeki ichiga bukib sigimni kichik bir oralikda uzgartirish mumkin. Shu yul bilan uni berilgan aylanish burchagi uchun mazkur kondensator sigimining uzgarish konuniga muvofik talab etiladigan kiymatga tugrilanadi.