48
48
a)
b)
26 – rasm.
26
a - rasmdan ko‗rinib turibdiki, UB sxemadagi chiqish xarakteris-tikalari
ikki kvadrantlarda joylashgan: birinchi kvadrantdagi VAX aktiv ish rejimiga,
ikkinchi kvadrantdagisi esa – to‗yinish ish rejimiga mos keladi. Aktiv rejimda
chiqish toki (3.4) nisbat bilan aniqlanadi. Aktiv rejimga mos keluvchi
xarakteristika sohalari abssissa o‗qiga uncha katta bo‗lmagan qiyalikda, deyarli
parallel o‗tadilar. Qiyalik yuqorida aytib o‗tilgan Erli effekti bilan tushuntiriladi.
I
E
=0 bo‗lganda (emitter zanjiri uzilganda) chiqish xarakteristikasi teskari siljigan
kollektor o‗tish xarakteristikasi ko‗rinishida bo‗ladi. Emitter o‗tish to‗g‗ri
yo‗nalishda ulanganda injeksiya toki hosil bo‗ladi va chiqish xarakteristiklari
)
(
1
2
Э
Э
I
I
kattalikka chapga siljiydi va x.z.
UE sxemasida ulangan tranzistorning chiqish xarakteristikasi UB sxemada
ulangan tranzistorning chiqish xarakteristikasiga nisbatan katta qiyalikka ega.
Chunki uning ko‗rinishiga Erli effekti katta ta‘sir ko‗rsatadi. Bog‗liqliklarning
umumiy xarakteri (26
b-rasm) kollektor va baza toklari orasidagi quyidagi
bog‗liqlik bilan aniqlanadi:
0
КЭ
Б
K
I
I
I
, (3.9)
bu yerda
I
KE0
– I
B
=0 (uzilgan baza) bo‗lgandagi kollektorning to‗g‗ri toki.
I
KE0
toki
I
K0
tokidan
1
martaga katta bo‗ladi, chunki
U
BE
=0 bo‗lganda
U
KE
kuchlanishining bir qismi emitter o‗tishga qo‗yilgan bo‗ladi va uni to‗g‗ri
yo‗nalishda siljitadi. Shunday qilib,
I
KE0
=(
1
)I
K0
– ancha katta tok bo‗lib,
tranzistor ishining buzilishini oldini olish maqsadida baza zanjirini uzish kerak.
Baza toki ortishi bilan kollektor toki
)
(
1
2
Б
Б
I
I
kattalikka ortadi va x.z.,
va xarakteristika yuqoriga siljiydi. UE sxemadagi chiqish VAXlarining asosiy
xossasi shundaki, ham aktiv va ham to‗yinish rejimlarida bir kvadrantda
joylashadi. Ya‘ni, elektrodlarning berilgan kuchlanish ishoralarida
ham aktiv rejim,
ham to‗yinish rejimida bo‗lishi mumkin. Rejimlar almashinishi kollektor
49
49
o‗tishdagi kuchlanishlar nolga teng bo‗lganda sodir bo‗ladi. Kollektor soha
qarshiligini hisobga olmagan holda
U
KE
= U
KB
+ U
BE
bo‗lgani uchun, talab
qilinayotgan bo‗sag‗aviy kuchlanish qiymati
U
*
KE
= U
BE
bo‗ladi.
U
BE
qiymati
berilgan baza tokida kirish xarakteristikasidan aniqlanadi.
Dostları ilə paylaş: