turdagi elektr o‘tkazuvchanlik deb ataladi. n –turdagi yarim o‗tkazgichda
elektronlar - asosiy zaryad tashuvchilar, kovaklar esa - asosiy bo‗lmagan zaryad
tashuvchilar deb ataladi.
Kremniy atomiga D.I. Mendeleyev davriy elementlar tizimidagi III guruh
elementlari (masalan, bor V) kiritilsa uning valent elektronlari qo‗shni kremniy
atomlari valent elektronlari bilan uchta to‗liq bog‗liqlik hosil qiladilar. To‗rtinchi
bog‗lanish esa to‗lmay qoladi. Uncha katta bo‗lmagan issiqlik energiyasi ta‘sirida
qo‗shni kremniy atomining valent elektronlari bu bog‗lanishni to‗ldiradi. Natijada
borning tashqi qobig‗ida ortiqcha elektron hosil bo‗ladi, ya‘ni u manfiy zaryadga
ega bo‗lgan qo‗zg‗almas ionga aylanadi. Kremniy atomining to‗lmagan bog‗lanishi
– bu kovakdir (1.3 v - rasm). Energetik diagrammada bu jarayon elektronning
valent zonadan akseptor sathi W a ga o‗tishiga va valent zonada kovak hosil
bo‗lishiga mos keladi (1.3 g - rasm). Bu vaqtda erkin elektron hosil bo‗lmaydi.
Bunday kiritma – akseptorli deb ataladi, akseptor atomlari kiritilgan yarim
o‗tkazgich esa – kovak yoki r – turdagi elektr o‘tkazuvchanlik deb ataladi. R-
turdagi yarim o‗tkazgich uchun kovaklar – asosiy zaryad tashuvchilar, elektronlar
esa - asosiy bo‗lmagan zaryad tashuvchilar hisoblanadi.
