Elektrotehnika va elektronika

11.4.1
 
Asixron mashinalarni ishga tushirish, reverslash va aylanish tezligini 
rostlash. 
Asinxron motorlar stator chulg‘amini elektr tarmoqqa: 
a) reaktor, avtotransformator yoki aktiv qarshilik orqali; 
b) “yulduz”dan “uchburchak”ka almashtirib ulash bilan ishga tushiriladi. 
Asinxron motomi elektr tarmog'iga bevosita ulab ishga tushirish eng keng tarqalgan usullardan 
hisoblanadi [4] . 

---

148 
 
Asinxron motorning ishga tushirish toki ifodasi
S
o‘rniga uning 
S
=1 qiymatini qo‘yib quyidagicha 
aniqlanadi: 
. 
(11.14) 
Qisqa tutashtirilgan rotorli asinxron motorlarning ishga tushirish toki 
bo‘lib, 
uning nisbiy qiymati 
motor katologlarida beriladi. Ishga tushirish toki katta bo‘lishiga qaramay, 
asinxron motorning ishga tushirish momenti nisbatan kichik, ya’ni 
ni tashkil 
qiladi. Ishga tushirish momentining tok singari katta qiymatga ega bo‘lmasligini aylantiruvchi momentning 
quyidagi (11.15) ifodasidan tushinish mumkin. Asinxron motorning vektor diagrammasiga binoan 
, Bu ifodadan aniqlangan qiymatini (11.9) dagiga qo‘yib quyidagi olinadi: 
. (11.15) 
Ammo 
bo‘lgani uchun aylantiruvchi moment uchun quyidagi 
ifoda olinadi:
Nm, (11.16) 
bunda 
– moment doimiysi; 
– rotor tokining aktiv 
qismi. Demak, asinxron motorning aylantiruvchi momenti ham o‘zgarmas tok motorniki singari ifodalanib, 
magnit oqim va tokning aktiv qismi bilan aniqlanadi. Ishga tushirish paytida 
S
=1 bo‘lgani sababli rotor 
induktiv qarshiligining maksimal qiymati 
da moment ifodasiga 
o‘zining minimal qiymatiga ega. Shu sababli 
ning qiymati 
ga yaqinroqdir. Bu esa 
asinxron motorning kamchiligidir. Haqiqatan, 
bo‘lsa, nominal yuklama bilan asinxron 
motorni ishga tushirish imkoni umuman bo‘lmaydi. Motor kataloglarida 
qiymati ham beriladi.