Əlisahib ƏROĞUL

316.
 
M.A.Skibitskinin  1899-cu  ildə  Tiflisdə  nəĢr  etdirdiyi  «Materialı 
dlya ustroystva kazennıx letnix i zimnix pastbiĢ i dlya izuçeniya skotovodstva 
na  Kavkaze»  kitabında  oxuyuruq:  «Qarabağın  yay  otlaqları  Qarabağ  adlanan, 
1828-ci  ildə  Rusiyaya  birləĢənədək  xüsusi  Qarabağ  xanlığını  təĢkil  edən 
torpaqlarda yerləĢmiĢdir. O... uzunluqda 102,4 verst,.. enlikdə isə 146 verst uzanır 
(nöqtə  yerlərində  dərəcə,  dəqiqə  və  saniyələrlə  Qarabağın  dəqiq  coğrafi 
koordinatları göstərilir -Ə.Ə.). Təsvir edilən yaylaqlardan istifadə edənlərin ümumi 
sayı  452  kənd  arasında  paylanmıĢ  26038  təsərrüfatdır.  Onlardan  4048  təsərrüfat 
Cəbrayıl qəzasının 81 kəndində, 5064 təsərrüfat CavanĢir qəzasının 102 kəndində, 
331  təsərrüfat  Yelizavetpol  qəzasının  4  kəndində,  9432  təsərrüfat  Zəngəzur 
qəzasının  175  kəndində,  5223  təsərrüfat  ġuĢa  qəzasının  81  kəndində  və  1940 
təsərrüfat  Cavad  qəzasının  9  kəndində  yaĢayırdı.  Tayfa  tərkibinə  görə  dediyimiz 
yaylaqlar  azərbaycanlılara,  kürdlərə,  ermənilərə  və  tatlara  bölünür.  18919 
təsərrüfatdan  ibarət  azərbaycanlılar  -  türklər  (72,6%)  bütün  Qarabağ  ərazisində 
səpələnmiĢ  333  kənddə,  3510  təsərrüfatdan  ibarət  kürdlər  (13,5%)  Zəngəzur 

---

107 
 
qəzasının Həkərə və BərgüĢad çaylarının çökəkliyində, Tərtərdə və Tuxtuda, 3408 
təsərrüfatdan  ibarət  ermənilər  (13%)  CavanĢir,  Zəngəzur  və  Cəbrayıl  qəzalarının 
yüksəklik hissəsində 47 kənddə yaĢayırdı»;