Elmi redaktorlar amea-nın müxbir üzvləri

Çaytikanı  cövhəri.  Çaytikanı  meyvəsindən  cövhər  aĢağıdakı  üsulla  alınır.  Doğranıb 
xırdalanmıĢ meyvəni süzgəcdən süzüb, xloroform və yaxud 1:3 nisbətində efır (1 hissə meyvəyə 3 
hissə xloroform və yaxud efır) əlavə edilir. Cövhəri otaq temperaturunda ağzı kip bağlanan qabda 7 
gün  saxlayırlar.  Sonra  onu  süzgəcdən  keçirib,  termostatda  45-50°  temperaturda  buxarlandırırlar. 
Xloroform  və  yaxud  efır  37-38°  temperaturda  buxarlanıb  yox  olur.  AlınmıĢ  cövhəri  xloroform  və 
efir iyi çıxıb qurtarana qədər vakkum-nasosda qovurlar. 
Birinci  çıxarıĢda  ekstraktla  birlikdə  suda  həll  olmayan  maddələr  qalır.  Sonra  bunları  bir-

---

155 
 
birilə  qarıĢdırırlar.  Axırıncı  mərhələdə  alınan  cövhər  tünd-qəhvəyi  rəngdə  özlü  maye  olub,  balı 
xatırladır,  özünəməxsus  zəif  iyi,  yağlıtəhər-turĢ  xoĢ  dadı  var.  Açıq  havada  çox  gec  (8-10  günə) 
quruyur. YaxĢı kip bağlanmıĢ qabda bir ilə qədər qalır. Onun tərkibində 10,4% quru maddə, 3,2% 
efır maddəsi, 13,6% ümumi maddə olur. Cövhərin xüsusi çəkisi 1,43, turĢuluq vahidi 6,61-dir. Suda 
84,6%, efırdə 76%, xloroformda 72%, spirtdə isə 62,4% həll olur.