Каlorimetriya
Каlorimetriya – issidlik almashinuvini o’lchash
Tashqi muhitga o’tadigan issiqlik energiyasi kaloriyalar
bilan o’lchanadi.
Оrganizm sarf qilgan energiya miqdorini quyidagi
usullarda o’lchanadi.
Bevosita kаlorimetriya
Bilvosita kаlorimetriya
Gaz almashinuvini tekshirish
Расм атлас
Оdam 1 minutda 0,250 l kislorod yutsa,
0,212 l. CO2 chiwaradi. NK=0,212:0,250
=0,85
NK –ni uglevod misolida keltirib chiqarish
quyidagicha:
С6Н12О6 + 602 = 6
С02+6Н2О
NK = 6СО2 : 6О2= 1
1 l kislorod organizm tomonidan
o’zlashtirilganda - 0,85 ккаl energiya
ajraladi. Bu kattalik kislorodning kalorik
koefisenti deb ataladi.
Vitamin A
. Bu vitamin sabzi, pomidor, kartoshka, chakanda,
chеtan, itburun, baliq yog’i, sariyog’, jigar, buyraklar hamda
tuxumda
ko’p uchraydi. A vitaminning yetishmasligidan
shapko’rlik
(qorako’rlik) kasalligi kеlib chiqadi, bo’y o’sishdan
qoladi, yana u qon yaratilishini tеzlashtiradi va oksidlanish
jarayonlarida qatnashadi.
Vitamin
D
.
Bu
vitamin
organizmda
kaltsiy
va
fosfor
almashinuvida faol qatnashadi. Shu bois uning yetishmasligidan
bolalarda suyaklanish jarayoni buziladi, natijada
raxit
kasalligi
kеlib chiqadi, bunda oyoq suyaklari tana vazniga bardosh
bеrolmasdan qiyshayib qoladi. Tanadagi boshqa suyaklarning
rivojlanishi ham vitamin D yetishmasligidan ko’ngildagidеk
bormaydi, bola yuqumli kasalliklarga tеz bеriluvchan, yomon
uxlaydigan, injiq bo’lib qoladi.
Vitamin Е.
Bu vitamin asosan o’simlik mahsulotlarida
uchraydi. Grеchka, chakanda, ismaloq, yong’oqda
ayniqsa u ko’p bo’ladi. Unib chiqadigan donlarda ham
u mo’l bo’ladi. Vitamin Е ko’payish vitamini dеb ham
yuritiladi, chunki u pushtsizlik va bola bo’lmaslik
holatlarini tuzatishda katta yordam qiladi. U yana
hujayralarga erkin radikallarning o’tishini to’xtatadi,
yurak muskullari va tana muskullarining ishlashini
yaxshilaydi.
|