Ergashgan qo`shma gaplar


shuki , bugun o`zga bir go`shaga chekining. Qizig`i  shundaki



Yüklə 53,76 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə5/7
tarix25.12.2023
ölçüsü53,76 Kb.
#196769
1   2   3   4   5   6   7
Ergashgan qo`shma gaplar

shuki
, bugun o`zga bir go`shaga chekining. Qizig`i 
shundaki
, u hali bundan 
bexabar ekan. Bizda 
shundayki
, o`zidan kichiklarni ham sizlashadi

EGA ERGASH GAPLI QO`SHMA GAPLAR
Bosh gap tarkibida ega vazifasida qo`llangan ko`rsatish olmoshining ma’nosini izohlab keluvchi 
ergash gapga ega ergash gap deyiladi. Bunday ergash gap bosh gapga nisbiy so`zlar (
kim-o`sha, 
nima-o`sha
kabi) yoki bosh gap kesimi tarkibida qo`llaniluvchi - 
ki 
yuklamasi yordamida 
bog`lanadi. Gap qismlari nisbiy so`zlar yordami bog`langanda, ergash gap kesimi shart mayli 
shaklidagi fe’llar bilan ifodalanadi va ergash gap bosh gapdan oldin keladi: Kimki ilm urug`ini 
sepsa, u ulug`lik mevasini teradi. Qozonga nima tushsa, cho`michga ham o`sha chiqadi. 
Gap qismlari 
–ki 
yordamida bog`langanda esa ega ergash gap bosh gapdan keyin keladi:
 Shu 
narsa qiziqki, uyquda ham miya o`z faoliyatini to`xtatmaydi.
Ba’zan bosh gapning egasi vazifasidagi ko`rsatish olmoshi qo`llanmasligi mumkin, ammo uning 
o`rni bilinib turadi: 
Bu savollardan ma’lum bo`ldiki, aybnoma uydirma emas.(Bu savollardan 
shu narsa ma’lum bo`ldiki…)
HOL ERGASH GAPLI QO`SHMA GAPLAR
Bosh gap tarkibida hol vazifasida qo`llangan qo`rsatish olmoshining ma’nosini izohlab keluvchi 
yoki bosh gap orqali ifodalangan mazmunning sababi, maqsadi, sharti, payti, holati, miqdor-
darajasi kabilarni bildirgan ergash gaplarga hol ergash gap deyiladi. Hol ergash gaplar bosh 
gapga nisbiy so`zlar, shart mayli shakllari; sabab, maqsad, shart bog`lovchilari; 
deb
so`zi 
yordamida bog`lanadi. Hol ergash gaplar holning ma’no turlariga mavofiq o`z ichida payt, o`rin, 
sabab, maqsad, shart, miqdor-daraja ergash gaplar singari bir necha turlarga bo`linadi. 
Oqsoqol 
qayerda bo`lsa, o`sha joyda ish bir tartibda borardi.

Yüklə 53,76 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin