Ёритгичлар ва ёруғлик манбалари
Yüklə 2,18 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
jarayon
• Transformator faqat o‘zgaruvchan tok tarmog‘iga ulangandagina ishlaydi, o‘zgarmas tok tarmog‘iga ulanganda esa ishlamaydi, chunki birlamchi chulg‘am o‘zgarmas tok tarmog‘iga ulanganda undan o‘tadigan o‘zgarmas tok ferromagnit o‘zakda o‘zgarmas magnit oqimi hosil qiladi. Magnit oqimi vaqt birligida o‘zgarmaganligi sababli chulg‘amlarda EYuK ( Elektr yurituvchi kuch ) hosil bo‘lmaydi. Lekin zanjirda elektr tokining har qanday o‘zgarishi chulg‘amlarda EYuK hosil bo‘lishiga sabab bo‘ladi. O’zgarmas tok tarmog‘iga ulangan transformator chulg‘amlarida EYuK ning hosil bo‘lishi, transformator tarmoqqa ulanayotganda yoki uzilayotganda yaxshi seziladi, chunki transformator tarmoqqa ulanganda uning chulg‘amida tok noldan biror qiymatgacha ortib boradi yoki u tarmoqdan uzilganda, tok kuchi biror qiymatdan nolgacha kamaya boradi. Elektr energiyasi ma’lum masofaga uzatilganda liniya simlarida sodir bo‘ladigan quvvat isrofi mumkin qadar kam bo‘lishi lozim. Shundagina elektr uzatish liniyasining foydali ish koeffitsiyenti katta bo‘ladi, ya’ni iste’molchilarga ko‘proq energiya yetib boradi. Energiya uzatuvchi liniya simlarida quvvat isrofi, asosan, ulardan o‘tuvchi tok kuchining kvadratiga hamda liniya simlarining aktiv qarshiligiga bog‘liqdir. Tok kuchi qancha katta bo‘lsa, quvvat isrofi shuncha katta bo‘ladi. Liniyalarda tok kuchi katta bo‘lsa, bu simlarning ko‘ndalang kesim yuzalarini katta qilib olishga to‘g‘ri keladi. Quvvat isrofini kamaytirish uchun simlarning aktiv qarshiligini kamaytirish lozim. Ma’lum uzunlikdagi simning aktiv qarshiligini, asosan, uning ko‘ndalang kesim yuzini kattalashtirish yo‘li bilan kamaytirish mumkin. Yüklə 2,18 Mb. Dostları ilə paylaş:
|