Erkaklar jinsiy sistemasi

qiladi:
▫ Juft silindr shakldagi corpus cavernosum
▫ Toq corpus spongiosum

Har bir g’ovak tana tashqi tomondan oqimtir parda bilan qoplangan. Uning tarkibi:

− elastik tipdagi Z.T.B.T.
− silliq miotsitlar
− retseptor strukturalar

Har bir oqimtir parda ostida quyidagi komponentlar joylashgan:

− Yupqa biriktiruvchi to’qimali trabekulalar
− Trabekulalar orasida endoteliy bilan qoplangan bo’shliq
− Qon tomirlar: bitta yirigi trabekulalar tashqarisida, boshqa maydalari trabekulalarda

□ Olat qon tomirlari:

• Chuqur arteriyalar – har bir g’ovak tana

markazidan o’tadi

• Trabekulyar arteriyalar – chuqur arteriyalardan 2 tip trabekulyar arteriyalar chiqadi:
• oziqlantiruvchi arteriyalar – kapillyarlarga

o’tadi, keyin lakunaga ochiladi

• chig’anoq arteriyalar
• bevosita lakunaga ochiladi
• bo’ylama va sirkulyar silliq miotsitlarga ega

• Venalar
• lakunadan yupqa devorli venalar boshlanadi
• keyin qonni chuqur venalarga, shuningdek,

periferiyadagi kortikal venoz to’rga quyadi

• Anastomozlar
• Dorsal arteriya va venalar – dorsal yuza terisi ostida joylashgan
• Tinch holatda qon tomirlar simpatik sistema ta’siri ostida bo’ladi. Bunda :
• chig’anoq arteriyalar muskuli qisqargan bo’shlig’i yopiq bo’ladi
• Oziqlantiruvchi arteriyalar ko’p bo’lmagan miqdorda qon o’tkazadikapillyarlacunavena
• Qonning ko’p qismi anastomozlar orqali lakunani chetlab o’tadi
• Chuqur vena miotsitlari bo’shashib, qon erkin

o’tadi

Ereksiya mexanizmi

Chig’anoq arteriyalarga parasimpatik ta’sir ortadi
Miotsitlar bo’shashadi
Arteriyalar bo’shlig’i ochiladi
Lakunalar tez qonga to’ladi

• Shuningdek, lakunadan qon qiyinlashadi
• Chuqur vena miotsitlari qisqaradi
• G’ovak tana va oqimtir parda orasidagi kortikal venoz to’r

qisiladi

• Natijada lakunalar qon bilan to’lib, penis hajmi yetarli darajada kattalashadi

o Ereksiyada corpus spongiosumning qon bilan to’lishi kuchli bo’lmaydi, bu esa uretraning qisilishini oldini oladi

• Siydik chiqarish kanali 3 qismdan iborat:
• Prostata qismi:

− prostata bilan o’ralgan
− uzunligi 2,5sm
− orqa devoriga ductus deferens va vesica seminalis ochiladi

• Membranali qismi:

− urogenital diafragma orqali o’tadi
− uzunligi 1 sm
− eng tor qismi

• G’ovak tanadagi qismi:

− corpus spongiosusda
− uzunligi 10-15sm
− bosh qismi kengaygan